Fakty o: Kaniuk zwyczajny
Kaniuk zwyczajny, kaniuk – gatunek średniego ptaka drapieżnego z podrodziny kaniuków w rodzinie jastrzębiowatych.
Podgatunki i zasięg występowania
Kaniuk zwyczajny występuje w zależności od podgatunku:
- kaniuk zwyczajny, kaniuk (Elanus caeruleus caeruleus) – Półwysep Iberyjski, niemal cała Afryka i południowo-zachodnia Arabia. Sporadycznie pojawia się w Europie Środkowej. Do Polski zalatuje wyjątkowo – obserwowany siedem razy (pierwsza obserwacja w dniu 8.05.2016, druga w dniach 30.05–23.06.2017); wcześniejsze dwie obserwacje (1984, 2005) – choć pierwotnie uznane – zostały zweryfikowane negatywnie przez Komisję Faunistyczną Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego;
- Elanus caeruleus vociferus – Pakistan, Chiny, Półwysep Indochiński i Półwysep Malajski;
- kaniuk sundajski (Elanus caeruleus hypoleucus) – Filipiny, Jawa, Borneo i Sumatra;
- Elanus caeruleus wahgiensis – Nowa Gwinea. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) tego podgatunku nie uznaje, a populację kaniuków z Nowej Gwinei zalicza do E. c. hypoleucus.
Etymologia
- Elanus: zob. Elanus.
- caeruleus: łac. caeruleus lazurowo-niebieski, błękitny.
- vociferus: łac. vociferus „hałaśliwy, głośny”, od vociferari „krzyczeć”, od vox, vocis „głos, płacz, dźwięk”; ferre „znosić”.
- hypoleucus: gr. ὑπο hupo „pod, poniżej”; λευκος leukos „biały” (por. ὑπολευκος hupoleukos „białawy”).
- wahgiensis: rzeka Wagi, Papua-Nowa Gwinea.
Morfologia
Długość ciała 30–37 cm, rozpiętość skrzydeł 77–92 cm; masa ciała samców 197–277 g, samic 219–343 g; samice są o 3% większe i o 19% cięższe od samców. Obie płci ubarwione jednakowo. Dość duża, w stosunku do reszty ciała, głowa. Wierzch ciała jasnoszary, spód i ogon biały, skrzydła czarne. Dziób ciemny, nogi żółte, ogon z lekkim wcięciem. Oczy czerwone, nad nimi czarna brew.
Lata lekko, często szybuje ze skrzydłami uniesionymi w kształcie litery V lub też zawisa w powietrzu. Przesiaduje na gałęziach i drutach.
Zdjęcie: J.M.Garg / CC BY-SA 4.0 / pl.wikipedia.org
Ekologia
- Biotop
- Tereny otwarte z pojedynczymi drzewami.
- Gniazdo
- Buduje je nisko, w kolczastych krzewach.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 3 do 5 jaj o wymiarach 39 × 31 mm. Lęg jest na północy wyprowadzany wiosną, lecz na południu zależy od ilości pokarmu.
- Wysiadywanie
- Jaja składane w odstępach 2 do 3 wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 25 do 28 dni przez samicę. Pisklęta opuszczają gniazdo po 35–40 dniach.
- Pożywienie
- Drobne gryzonie i owady.
Ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – „najmniejszej troski”). Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Niger