Kioa

Kioa to wyspa na Fidżi, będąca ostańcem Vanua Levu, jednej z dwóch głównych wysp Fidżi. Położona naprzeciwko zatoki Buca, Kioa została zakupiona przez osadników z atolu Vaitupu w Tuvalu, którzy przybyli tam w latach 1947-1962.

Mimo stosunkowo dużych rozmiarów, w latach 40. XX wieku Vaitupu stało się tak przeludnione, że wiele rodzin przeniosło się na wyspę Kioa. Pod koniec II wojny światowej Neli Lifuka walnie przyczynił się do zebrania funduszy na zakup Kioa. Początkowo 37 osób

Z Vaitupu wyemigrowało na wyspę Kioa ponad 235 osób. W 1956 roku Neli Lifuka dołączył do społeczności Kioa i został przewodniczącym rady.

Kioa jest jedną z dwóch wysp na Fidżi zamieszkałych przez społeczności migrantów z wysp Pacyfiku; drugą jest Rabi, również należąca do grupy Vanua Levu i będąca domem dla wysiedlonej społeczności Banaban. Na początku 2005 r. rząd Fidżi podjął decyzję o przyznaniu pełnego obywatelstwa mieszkańcom wysp Kioa i Rabi. Jako zwieńczenie dziesięcioletnich starań o naturalizację, 15 grudnia 2005 r. odbyła się uroczysta ceremonia wręczenia 566 świadectw obywatelstwa mieszkańcom wysp i ich potomkom, które uprawniają ich do otrzymania pomocy prowincjonalnej i krajowej na rozwój obszarów wiejskich. Ceremonię poprowadzili ministrowie gabinetu Josefa Vosanibola i Ratu Naiqama Lalabalavu, który jest również Tui Cakau, czyli naczelnym wodzem Cakaudrove, do którego należy wyspa Kioa.

Lalabalavu wezwał mieszkańców wyspy Kioa, aby byli dumni ze swojej tożsamości oraz pielęgnowali i chronili swoją kulturę.

Chociaż wyspa jest częścią prowincji Cakaudrove, posiada pewien stopień autonomii i własny organ administracyjny, Radę Wyspy Kioa, chociaż 15 stycznia 2006 r. gabinet Fidżi podjął decyzję o połączeniu jej z Radą Wyspy Rabi.

Środowisko wyspiarskie przyczynia się do zwiększenia jego znaczenia w skali kraju, zgodnie ze Strategią i Planem Działań na rzecz Bioróżnorodności Fidżi.