Tour Royale, Tulon

Tour Royale to fort zbudowany w XVI wieku w celu ochrony wejścia do Petit Rade, portu morskiego w Tulonie. Była to pierwsza fortyfikacja portu, zbudowana 22 lata po tym, jak Prowansja stała się częścią Francji.

Fort został zbudowany w 1513 r. przez króla Ludwika XII na prośbę biskupa Tulonu i Senechala Prowansji. Umieszczono go na Cap de la Manegue, na końcu pointe de la Mitre, skąd mógł ostrzeliwać wszystkie statki wpływające do Rade. Autorem projektu był włoski inżynier Gian-Antonio della Porta. Była ona klasycznym przykładem Torrioni, okrągłej wieży z armatami, budowanej w renesansowych Włoszech w XVI wieku. Wieża miała sześćdziesiąt metrów średnicy i siedem metrów grubości. Budowę rozpoczęto w 1514 r. a zakończono w 1524 r. za panowania Franciszka I, kosztem 30 000 florenów. Ze względu na jej imponujące rozmiary mieszkańcy Tulonu nazywali ją "La Grosse Tour".

Ledwie ukończono budowę wieży, gdy została ona zdobyta przez wojska Karola V, cesarza rzymskiego, dowodzone przez Konetabla de Bourbon, podczas jego inwazji na Prowansję. Konetabl uniknął długiego i kosztownego oblężenia, płacąc po prostu dowódcy fortu 500 ecues za poddanie się. Gdy dowódca i garnizon zabrali swoje pieniądze i odjechali, fort został zajęty przez 300 hiszpańskich najemników. Wydarzenie to doprowadziło do ukształtowania się w Tulonie wyrażenia "zostać sprzedanym jak Grosse Tour".

Po opuszczeniu fortu przez wojska cesarskie uwięziono w nim kawalera Bertrande'a de la Garde, który walczył po stronie Karola V przeciwko Franciszkowi I. Był on pierwszym z wielu więźniów politycznych przetrzymywanych w podziemnych celach fortu.

W 1543 r. Franciszek I zawarł tymczasowy sojusz francusko-osmański z sułtanem osmańskim Sulejmanem Wspaniałym i zaprosił flotę osmańską do spędzenia zimy w porcie Tulon. W Tour Royale przechowywano całą artylerię z obwarowań Tulonu do czasu odpłynięcia floty osmańskiej.

W 1572 r. na wieść o masakrze protestantów w Paryżu w dzień św. Bartłomieja, komendant fortu, Nicolas de Pignan, udzielił schronienia protestanckim rodzinom z Tulonu w obrębie fortu.

W 1596 r. podczas wojen religijnych we Francji, dowódca zamku D'If, który pozostał wierny Henrykowi IV, spotkał się w Tour Royale z księciem de Guise, gubernatorem Prowansji, aby uzgodnić sposób wyparcia Hiszpanów z Marsylii, która ogłosiła się niezależną republiką.

W 1634 r. kardynał Richelieu postanowił wzmocnić obronę portu i zlecił budowę drugiego fortu, Fortu Ballaguier, naprzeciwko Tour Royale.

W 1679 roku Ludwik XIV wysłał swojego głównego architekta wojskowego, Vaubana, aby sprawił, że fortyfikacje Tulonu będą wystarczająco silne, by odeprzeć atak Brytyjczyków. Vauban opisał Tour Royale jako "bardzo piękne dzieło z kilkoma piętrami i bateriami", ale uznał je za niedokończone. Zalecał dodanie kolejnego poziomu dział i nowej baterii u podnóża wieży, a także obniżenie okolicznych wzgórz, aby artylerzyści mieli lepszy widok na zbliżające się okręty wroga.

Tour został wyposażony w czterdzieści dział, ale inne ulepszenia Vaubana nie zostały zrealizowane. Mimo to w 1707 r. podczas wojny o sukcesję hiszpańską, Tour pomógł Tulonowi odeprzeć atak i oblężenie floty brytyjsko-holenderskiej oraz armii Eugeniusza Sabaudzkiego.

W 1770 r. przy wejściu do portu zbudowano nowy fort, Fort Lamalgue, a Tour Royale nie był już tak ważny dla obrony portu. Stał się przede wszystkim miejscem, w którym zamykano więźniów wojskowych, korsykańskich rebeliantów, a w czasie rewolucji francuskiej najpierw rojalistów, a potem zwolenników Republiki.

W 1798 r. kiedy flota Napoleona Bonapartego, licząca 200 statków, wyruszyła z Tulonu do Egiptu, przyszła cesarzowa Józefina obserwowała wypłynięcie floty z Tour Royale.

W czasie wojny francusko-niemieckiej w 1870 r. w forcie potajemnie przechowywano rezerwy złota Francji. W czasie I wojny światowej fort był wykorzystywany jako koszary i miejsce internowania niemieckich jeńców wojennych. W czasie II wojny światowej w forcie stacjonował garnizon niemiecki. W latach 1943-1944 został poważnie uszkodzony w wyniku alianckich bombardowań.

Tour Royale został uznany za pomnik historii 11 kwietnia 1947 roku. Podziemne cele zostały zasypane, a kaplica, baraki i szpital usunięte, natomiast kazamaty, okrągłe galerie i strzelnice dla armat pozostały w niezmienionym stanie.

W 2004 r. wieża stała się muzeum, a w 2006 r. została przekazana przez Ministerstwo Obrony miastu Tulon i udostępniona zwiedzającym. Z fortu prowadzi ścieżka nadmorska do plaż w Mourillon.

Od września 2010 r. Tour Royale jest otwarty dla zwiedzających od 1 lipca do 31 października, w środy, soboty i niedziele, w godzinach od 900 do 1200 i od 1400 do 1800.