Arpitania, Montanges

Arpitania to kontrowersyjny termin oznaczający rzekomą jedność etniczną lub kulturową Alp Zachodnich, reprezentowaną przez osoby posługujące się językiem francusko-prowansalskim.

"Arpitania" odpowiada w przybliżeniu historycznemu hrabstwu Sabaudii i jego następcy - Księstwu Sabaudii: Francja. Północno-zachodnia część jest postrzegana jako językowo przejściowa między Arpitan, Occitan i innymi językami Oïl. Włochy, Szwajcaria

Terminy Arpitan i Arpitania to neologizmy stworzone w latach 70. przez Josepha Henrieta, komunistycznego nauczyciela szkolnego, który pozostawał pod wpływem baskijskiego aktywisty Federica Krutwiga. W swojej książce Garaldea Krutwig nazywa Basków "Garalditanami", rzekomą rasą neolityczną, która według niego istniała tysiące lat temu. Szukając rasowych lub językowych pozostałości po "Garalditans", przeniósł się w 1970 r. do Doliny Aosty, konstruując baskijskie etymologie lokalnych nazw miejscowości.

W Aoście Krutwig zaprzyjaźnił się z młodym działaczem maoistowskim Josephem Henrietem. Pod wpływem Krutwiga Henriet ogłosił, że miejscowy patois jest potomkiem neolitycznego "języka garaldytańskiego". Później zastąpił on termin garalditan terminem harpitan, będącym połączeniem patoisowych słów arpa "alp", arpian "ten, który pracuje przy alpach" oraz baskijskiej etymologii harri-pe "pod skałami", zaproponowanej przez Krutwiga.

Około 1980 roku Harriet porzucił inspirowany baskijskim akcentem początkowy h-, proponując teraz "konfederację arpitańską", łączącą Sabaudię i Valais. Po niepowodzeniu ruchu politycznego Arpitanów przeszedł na emeryturę.

Od lat 90. termin arpitan jest używany poza bezpośrednią sferą działalności Henrieta, zwłaszcza w Internecie. Pichard sugeruje, że jego nowy sukces wynika z radosnego rymu z językiem okcytańskim i nieporadności alternatywnego terminu francoprovençal. Alternatywny termin patois, choć w Szwajcarii postrzegany z sympatią, we Francji ma protekcjonalne lub "upokarzające" konotacje. W 2004 roku powstało stowarzyszenie Culturèla Arpitana.