Mandryl barwnolicy

Mandryl to fascynujący naczelny z rodziny małp Starego Świata, należący do rodzaju Mandrillus, do którego zalicza się również dżelada. Choć dawniej były klasyfikowane razem z pawianami z rodzaju Papio, mandryle obecnie mają własną, odrębną klasyfikację. Są blisko spokrewnione z mangabami z rodzaju Cercocebus.

Mandryle można spotkać w krajach takich jak Kamerun, Gabon, Gwinea Równikowa i Kongo, gdzie głównie żyją w tropikalnych lasach deszczowych. Te społeczne zwierzęta najlepiej się rozwijają w dużych grupach i mają wszystkożerną dietę, składającą się głównie z owoców i owadów. Szczyt ich sezonu godowego przypada na okres od lipca do września.

Mandryle są największymi małpami na świecie i są obecnie klasyfikowane jako gatunek narażony na wyginięcie przez IUCN. Są łatwo rozpoznawalne dzięki swojemu kolorowemu futru oraz unikalnym cechom twarzy. Istnieje wyraźny dymorfizm płciowy, przy czym samce są znacznie większe i mają bardziej intensywne kolory. Ta wspaniała kolorystyka wynika z dyfrakcji światła w kolagenowych włóknach ich twarzy.

W swoim naturalnym środowisku mandryle tworzą duże grupy zwane "hordami" i dzielą swój czas między ziemią a drzewami. Są stworzeniami dziennymi, aktywnymi w ciągu dnia, i znane są z używania narzędzi. Ich dieta jest zróżnicowana, obejmując zarówno rośliny, jak i zwierzęta. Jednak mają naturalnych drapieżników, takich jak lamparty, orły koroniaste i pytony skalne afrykańskie.

Społecznie mandryle są złożone. W okresie godowym dominujące samce prowadzą grupy. Samice zazwyczaj pozostają w grupach, w których się urodziły, podczas gdy samce mają tendencję do rozpraszania się. Sezon godowy trwa od czerwca do października, a samice wykazują obrzęki seksualne, sygnalizując swoją gotowość do rozmnażania. Większość urodzeń ma miejsce między styczniem a majem, a samice przejmują główną odpowiedzialność za opiekę nad młodymi. Mandryle komunikują się za pomocą różnych wokalizacji i zachowań.

Niestety, mandryle są zagrożone przez wylesianie i polowania na mięso z buszu, co doprowadziło do ich statusu jako gatunek narażony. W celu ochrony i zachowania tych niezwykłych naczelnych prowadzone są różne działania ochronne, w tym programy hodowli w niewoli oraz udane inicjatywy reintrodukcji.