Xyniae

Xyniae lub Xyniai było starożytnym miastem w Achaea Phthiotis, starożytnej Tesalii, w Grecji. W średniowieczu znane było pod nazwą Ezeros.

Miasto znajdowało się na zachodnich zboczach góry Othrys, około 4 km na południowy zachód od współczesnej wsi Xyniada. Miasto miało strategiczne położenie, ponieważ kontrolowało szlaki komunikacyjne wzdłuż pobliskiego jeziora Xynias, od Lamii do Thaumaci. W drugiej połowie III wieku p.n.e. miasto należało do Aetolii, ale później przeszło w ręce Macedonii, gdzie w 198 roku p.n.e. zostało splądrowane, a jego ludność zmasakrowana przez Aetolijczyków. W latach 186/5 p.n.e. przeszło pod kontrolę Tesalii, a następnie Rzymu.

Miasto było znane pod swoją starożytną nazwą jeszcze w VI w. n.e. kiedy to wspominał o nim Stephanus Byzantius; jednak po kolejnych najazdach Słowian i osiedleniu się w mieście nazwa ta znika, by pojawić się ponownie w IX w. jako "Ezeros", od słowiańskiego słowa oznaczającego jezioro. Nazwa ta przetrwała do niedawna dla pobliskiej wioski Agios Stefanos. Średniowieczne miasto jest znane przede wszystkim jako biskupstwo, które pojawiało się w Notitiae Episcopatuum aż do czasów osmańskich. Wśród ruin starożytnego akropolu zbudowano zamek; jego zewnętrzne mury częściowo nawiązują do starożytnych fundamentów, ale ogólnie rzecz biorąc, otaczają znacznie mniejszą przestrzeń niż starożytne fortyfikacje.

Około 957 r. w Ezeros schronił się przywódca lokalnego buntu, Teodozjusz. W chryzobullu Aleksiosa III Angelosa do Republiki Weneckiej z 1198 r. Ezeros jest wymieniony jako chartoularaton. Po IV wyprawie krzyżowej miasto znalazło się na pewien czas pod kontrolą rzymskokatolicką, jako sufragania łacińskiego arcybiskupstwa Larisy; pierwszy biskup katolicki został wybrany, ale nigdy nie został konsekrowany, i wziął udział w II Sejmie Rawenkijskim w 1210 r. W 1212 r. biskupstwo było już nieobsadzone, a papież Innocenty III przekazał je biskupowi pobliskiego Zetounion. Ten ostatni wykorzystywał je tak bezlitośnie, że w ciągu roku wycofał nadanie. Wkrótce potem miasto wróciło pod kontrolę grecką, a w 1250 r. jego biskup, niejaki Jan Kseros, został metropolitą Nafpaktos.

W XIX wieku William Smith zauważył, że miejsce, w którym znajdowało się starożytne miasto, było oznaczone pozostałościami zrujnowanych budowli na cyplu lub półwyspie na jeziorze Xynias, miejscu zwanym obecnie Koromilia lub Nisi.