Musk deer

Piżmowce, mimo że czasami nazywane jeleniami, nie należą do prawdziwej rodziny jeleniowatych (Cervidae). Zamiast tego są reprezentantami własnej rodziny, Moschidae, której jedynym współczesnym przedstawicielem jest rodzaj Moschus. Te intrygujące zwierzęta różnią się od typowych jeleni brakiem poroża i gruczołów twarzowych, a także posiadaniem unikalnych cech, takich jak pojedyncza para sutków, woreczek żółciowy, gruczoł ogonowy, zęby przypominające kły oraz gruczoł piżmowaty. Ten ostatni jest szczególnie cenny, ponieważ wykorzystuje się go w produkcji perfum.

Piżmowce zamieszkują głównie zalesione i alpejskie tereny krzewiaste w górach południowej Azji, zwłaszcza w Himalajach. Charakteryzują się krępą budową ciała z dłuższymi tylnymi nogami niż przednimi, co sprawia, że są znakomitymi wspinaczami. Zazwyczaj osiągają długość 80-100 cm i wagę od 7 do 17 kg. Ich stopy są doskonale przystosowane do trudnych terenów, a samce posiadają wydłużone górne zęby, przypominające kły. Jako roślinożercy, żywią się liśćmi, kwiatami, trawami, mchami i porostami.

Samce piżmowców używają swoich gruczołów piżmowych do przyciągania partnerów i zazwyczaj prowadzą samotniczy tryb życia. Oznaczają swoje terytoria za pomocą gruczołów ogonowych, a w sezonie godowym wykorzystują swoje kły do rywalizacji o samice. Po okresie ciąży trwającym 150-180 dni, samice rodzą jedno młode. Niestety, piżmowce były intensywnie polowane ze względu na ich gruczoły piżmowe, wysoko cenione w przemyśle perfumeryjnym i uważane za afrodyzjak.

Z ewolucyjnego punktu widzenia, piżmowce są ostatnimi pozostałymi członkami rodziny Moschidae, z historią sięgającą ponad 25 milionów lat. Z biegiem czasu ich różnorodność zmalała, pozostawiając Moschus jako jedyny przetrwały rodzaj z epoki plejstocenu. Co ciekawe, najnowsze badania sugerują, że piżmowce są bliżej spokrewnione z bawidami (takimi jak antylopy, kozy i bydło) niż z prawdziwymi jeleniami.

Rodzaj Moschus obejmuje siedem gatunków piżmowców, z których każdy ma swoje unikalne siedlisko w Azji. Są to piżmowiec syberyjski, piżmowiec anhui, piżmowiec karłowaty, piżmowiec czarny, piżmowiec alpejski, piżmowiec kaszmirski i piżmowiec białobrzuchy. Każdy z tych gatunków przystosował się do swojego specyficznego środowiska, co czyni je wyjątkowymi na swój sposób.