Nosacz sundajski

Taksonomia

Gatunek został po raz pierwszy opisany naukowo przez F. von Wurmba w 1787 roku pod nazwą Cercopithecus larvatus. Jako miejsce typowe autor wskazał Pontianak w zachodnim Kalimantan w Indonezji. Jedyny przedstawiciel rodzaju Nasalis – nosacz, utworzonego przez É. Geoffroy Saint-Hilaire’a w 1812.

Gatunek typowy: Cercopithecus larvatus Wurmb, 1787

Podgatunki

Wyróżniono dwa podgatunki N. larvatus:

• N. larvatus larvatus – nosacz sundajski (status IUCN: EN)
• N. larvatus orientalis – nosacz trąbowy (status IUCN: EN)

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od łacińskiego słowa nasalis – „z nosem” (nasus – „nos”). Epitet gatunkowy pochodzi od łacińskiego larvatus – „zamaskowany” (larva – „maska”).

Zasięg występowania i biotop

Gatunek żyje na Borneo w przybrzeżnych lasach namorzynowych i w lasach deszczowych wzdłuż rzek i estuariów.

Wygląd i rozmiary

Samiec ma wydatny, rozszerzony na końcu nos w kształcie ogórka, u starych samców nos wydłuża się do 10 cm i zwisa. Nos samicy jest mniejszy i zadarty ku górze. Przeciętnej budowy, dorosły samiec osiąga masę ciała od 16–22 kg, samica 7–12 kg. Ciało samca ma długość do 72 cm, samicy – do 60 cm. Długość ogona nieznacznie przekracza długość ciała. Ubarwienie grzbietu i ramion od różowego, czerwonego do brązowego. Kończyny i ogon są szare.

Tryb życia

Nosacze sundajskie prowadzą dzienny, głównie nadrzewny tryb życia. Największą aktywność wykazują od późnego popołudnia do zmroku. Żywią się liśćmi, owocami i nasionami. Zjadają również drobne bezkręgowce. Żyją w małych, trwałych grupach złożonych z samca i kilku samic. Takie grupy tworzą luźne stado liczące do 32 osobników. Nie wykazują cech terytorialnych. Dobrze pływają i nurkują.

Po 166-dniowej ciąży samica rodzi jedno młode, które pozostaje przy niej około roku. Samce osiągają dojrzałość płciową w siódmym roku życia.

Nosacz jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem.