Susya

Susiya, to miejscowość w południowej części gubernatorstwa Hebron. Jest to miejsce, gdzie znajdowała się starożytna wioska żydowska z rozległymi pozostałościami z okresu Drugiej Świątyni i okresu bizantyjskiego, w pobliżu ruin archeologicznie godnej uwagi synagogi, przekształconej po podboju muzułmańskim w meczet. Palestyńska wioska Khirbet Susya została założona w pobliżu tego miejsca w latach trzydziestych XIX wieku. Tereny wioski zajmują ponad 300 hektarów i są własnością wielu prywatnych Palestyńczyków. W 1983 r. w pobliżu stanowiska archeologicznego powstało izraelskie osiedle Susya.

Uważa się, że Palestyńczycy z tego miejsca są przykładem kultury zamieszkującej jaskinie południowego Hebronu, obecnej na tym obszarze od początku XIX wieku, której praktyki sezonowe polegały na sezonowym zamieszkiwaniu w jaskiniach i ruinach Susyi.

W 1982 r. izraelski urząd ziemski, Plia Albeck, pracujący w wydziale cywilnym Prokuratury Państwowej, ustalił, że 300 hektarów jest prywatną własnością mieszkańców Susyi. W 1986 roku, po odkryciu przez archeologów pozostałości synagogi z V-VIII wieku oraz meczetu, który ją zastąpił, Administracja Cywilna Ministerstwa Obrony Izraela uznała ten teren za stanowisko archeologiczne, a następnie IDF wypędziła palestyńskich mieszkańców z ich domów. Następnie Palestyńczycy przenieśli się kilkaset metrów na południowy wschód od swojej pierwotnej wioski.

Rząd izraelski, który wydawał tymczasowe nakazy przeciwko decyzjom Sądu Najwyższego o wyburzeniu nielegalnych izraelskich placówek, złożył wniosek do Sądu Najwyższego o zezwolenie na wyburzenie palestyńskiej Susyi. Państwo wyraziło gotowość do przeznaczenia terenów, które nazwało terenami należącymi do rządu izraelskiego w pobliżu Yatty, na alternatywne miejsce zamieszkania oraz do pomocy w odbudowie, uznając je za idealne do wypasu wysiedlonych mieszkańców wioski. Chociaż istnienie wioski palestyńskiej jest potwierdzone na mapach już w 1917 r. a zdjęcia lotnicze z 1980 r. pokazują uprawiane grunty rolne i zagrody dla zwierząt utrzymywane przez Palestyńczyków w tym miejscu, oficjalny pogląd Izraela jest taki, że żadna historyczna wioska palestyńska nigdy tam nie istniała, jedynie kilka rodzin mieszkało tam sezonowo, a teren ten był potrzebny do prac archeologicznych. Warto zauważyć, że na tym samym stanowisku archeologicznym Żydzi również mieszkają w nielegalnych budowlach. Adwokat Palestyńczyków odpowiedział, że armia powstrzymuje Palestyńczyków przed budowaniem na ich prywatnej ziemi, jednocześnie pozwalając osadnikom na zajmowanie ich pól uprawnych.

Populacja społeczności palestyńskiej zmieniała się. W 2012 r. liczyła ona 350 mieszkańców, a rok później już 250. 50 rodzin to rodziny nuklearne, w 1986 r. było ich 25, a w 2008 r. - 13. W 2018 r. odnotowano 17 rodzin, które nadal się trzymają, uprawiając nieliczne pola, które pozostały im z dawnych ziem.

Społeczność międzynarodowa uważa izraelskie osiedla na Zachodnim Brzegu za nielegalne w świetle prawa międzynarodowego; rząd izraelski temu zaprzecza.