Hatula

Hatula to wczesnoneolityczne stanowisko archeologiczne położone na wzgórzach judejskich na południe od Latrun, nad potokiem Nahszon, w Izraelu, 20 km na zachód od Jerozolimy. Stanowisko znajduje się 15 metrów nad korytem rzeki, na skalistym zboczu w dolinie aluwialnej. Wykopaliska ujawniły trzy poziomy zasiedlenia: natufijski, chiamski i PPNA.

Wykopaliska prowadzone były przez osiem sezonów w latach 1981-1990 przez Monique Lechevallier z CNRS i Avrahama Ronena z Uniwersytetu w Hajfie. Odkryli oni półokrągłe domostwo z pochówkiem z ostatniego okresu. Sugeruje się, że było to miejsce polowań na stada gazeli. Daty radiowęglowe dla tego stanowiska sugerują, że było ono zamieszkiwane między 10150 a 9320 r. p.n.e. przez grupy półosiadłe. Dowody sugerują, że w miejscu tym obecne były udomowione psy. Badania nad przemysłem litowym sugerują, że Khiamian był adaptacją Natufianu na tym obszarze. Znaleziono dowody na istnienie rozwiniętego przemysłu kostnego, ale na dwóch najwcześniejszych poziomach nie znaleziono żadnych śladów narzędzi szlifierskich, przedmiotów sztuki ani materiałów budowlanych, co wskazuje na krótkotrwały charakter osadnictwa.

Do analizy fitolitów pobrano próbki archeobotaniczne z okresów khiamiańskiego i sułtańskiego. Dało to dowody na występowanie pszenicy na stanowisku, a także niezidentyfikowanej trawy, której nasiona mogły być źródłem pożywienia, co sugeruje, że zboża mogły być częścią gospodarki natufijskiej w Hatuli. Zmiany w morfologii komórek z łusek traw sugerują większą zawartość nasion, prawdopodobnie z powodu zwiększonej eksploatacji, w okresie sułtańskim.