Joseph's Tomb, Nablus

Grób Józefa to pomnik pogrzebowy znajdujący się we wsi Balata przy wschodnim wejściu do doliny oddzielającej góry Gerizim i Ebal, 300 metrów na północny zachód od Studni Jakuba, na obrzeżach miasta Nablus na Zachodnim Brzegu. Od wieków jest on czczony przez Samarytan, dla których jest to drugie najświętsze miejsce, przez Żydów, chrześcijan i muzułmanów, z których niektórzy uważają go za miejsce pobytu miejscowego średniowiecznego szejka Yusefa Al-Dwaika.

Miejsce to znajduje się w pobliżu Tell Balata, miejsca, gdzie w późnej epoce brązu znajdowało się Szakmu, a później biblijne Szechem. Jedna z tradycji biblijnych określa ogólny obszar Szechem jako miejsce spoczynku biblijnego patriarchy Józefa i jego dwóch synów, Efraima i Manasesa. Na przestrzeni lat wiele miejsc było uważanych za legendarne miejsce pochówku Józefa. Późniejsze wzmianki o lokalizacji grobu Józefa w tym rejonie pochodzą z początku IV wieku naszej ery. Obecna budowla, małe prostokątne pomieszczenie z cenotafem, pochodzi z 1868 roku i jest pozbawiona jakichkolwiek śladów starożytnych materiałów budowlanych. Niektórzy uczeni, jak Kenneth Kitchen i James K. Hoffmeier, potwierdzają zasadniczą historyczność biblijnej opowieści o Józefie, inni zaś, jak Donald B. Redford, twierdzą, że historia ta "nie ma żadnych podstaw w faktach".

Nie ma dowodów archeologicznych potwierdzających, że grób ten należał do Józefa, a współczesna nauka nie rozstrzygnęła jeszcze, czy obecny cenotaf należy utożsamiać ze starożytnym grobem biblijnym. Brak żydowskich lub chrześcijańskich źródeł sprzed V wieku, które wspominałyby o tym grobie, wskazuje na to, że przed IV wiekiem było to miejsce samarytańskie. Źródła samarytańskie mówią o walkach między Samarytanami a chrześcijanami, którzy chcieli usunąć kości Józefa.

W kluczowych momentach swojej długiej historii, miejsce uważane za Grób Józefa na tym obszarze było świadkiem intensywnych konfliktów na tle religijnym. We wczesnym okresie bizantyjskim Samarytanie i chrześcijanie, spierając się o dostęp do tego miejsca i tytuł prawny do niego, często dopuszczali się gwałtownych starć. Po zajęciu Zachodniego Brzegu przez Izrael w 1967 r. muzułmanom zabroniono sprawowania kultu w sanktuarium i stopniowo przekształcono je w żydowską salę modlitw. Często dochodziło do tarć międzyreligijnych i konfliktów wynikających z rywalizacji żydowskich i muzułmańskich roszczeń do grobowca. Chociaż po podpisaniu porozumień z Oslo grobowiec przeszedł pod jurysdykcję Autonomii Palestyńskiej, nadal był strzeżony przez IDF, a muzułmanie nie mogli się w nim modlić. Na początku Intifady Al-Aksa w 2000 r. zaraz po przekazaniu go PNA, został splądrowany i zrównany z ziemią przez rozruchy Palestyńczyków. Po ponownym zajęciu Nablusu podczas izraelskiej operacji "Tarcza obronna" w 2002 r. grupy żydowskie sporadycznie powracały do tego miejsca. W latach 2009-2010 obiekt został odnowiony, zainstalowano nową kopułę, a żydowscy wierni ponownie zaczęli go odwiedzać. Grobowiec został zdewastowany przez palestyńskich demonstrantów w 2015 r. i ponownie w 2022 r.