Glossina

Muchy tse-tse, znane również jako muchy tik-tik, to duże, gryzące owady występujące w tropikalnej Afryce. Należą do rodzaju Glossina i są obligatoryjnymi pasożytami, co oznacza, że żywią się wyłącznie krwią kręgowców. Muchy tse-tse mają istotne znaczenie, ponieważ przenoszą trypanosomy, pasożyty wywołujące choroby takie jak śpiączka afrykańska u ludzi oraz trypanosomatoza u zwierząt, które mają znaczący wpływ ekonomiczny w Afryce Subsaharyjskiej.

Muchy tse-tse były przedmiotem intensywnych badań ze względu na ich znaczenie medyczne. Niektóre charakterystyczne cechy tych owadów to skomplikowana budowa skrzydeł i długi ryjek. Co ciekawe, skamieniałości much tse-tse odkryto w Kolorado, datowane na około 34 miliony lat. Obecnie w Afryce znanych jest 23 gatunków tych much.

Rozprzestrzenianie się much tse-tse w Afryce było wpływane przez wydarzenia historyczne, takie jak wprowadzenie księgosuszu, co doprowadziło do kolonizacji nowych regionów przez muchy tse-tse oraz rozprzestrzenienia się śpiączki afrykańskiej. Słowo "tse-tse" pochodzi z języka Tswana, języka bantu używanego w południowej Afryce, i oznacza po prostu "mucha".

Naukowcy posiadają dogłębną wiedzę na temat biologii much tse-tse, w tym ich morfologii, anatomii, cyklu życiowego, genetyki i relacji symbiotycznych. Te krwiążywne pasożyty są klasyfikowane w rzędzie muchówek (Diptera) i są znane z przenoszenia trypanosomów, które powodują trypanosomatozę zarówno u ludzi, jak i u zwierząt.

Kontrola much tse-tse i chorób, które przenoszą, obejmuje różne strategie, takie jak kontrola wektorów, nadzór i leczenie. Techniki stosowane to między innymi sterylizacja owadów, pułapkowanie i użycie pestycydów. Skuteczna eliminacja much tse-tse przyniosła znaczące korzyści dla rozwoju obszarów wiejskich i łagodzenia ubóstwa.