Matejče Monastery, Kumanowo

Monaster Przenajświętszej Bogurodzicy, powszechnie znany jako Matejče lub Matejić, to XIV-wieczny klasztor prawosławny położony we wsi Matejče na zboczach Skopskiej Crnej Gory, w pobliżu Skopje i Kumanova. Wieś jest zamieszkana w 89% przez muzułmańskich Albańczyków i w 10% przez prawosławnych Serbów.

Klasztor został zbudowany w XIV w. na ruinach starszej, bizantyjskiej cerkwi z lat 1057-59, o czym świadczą zachowane greckie inskrypcje. Po raz pierwszy wzmianka o nim pojawiła się w 1300 r. w chryzobulach króla Serbii Stefana Milutina. W połowie XIV w. serbski cesarz Stefan Dušan rozpoczął przebudowę klasztoru, którą w 1357 r. dokończył jego syn Stefan Uroš V. W miejscu tym znaleziono monety Uroąa V. W klasztorze mieszkali także Izajasz Serb i Władysław Gramatyk. W XVIII w. Osmanowie zdjęli dach i umieścili go na meczecie Eski w Kumanowie, po czym uległ on zniszczeniu. W latach 1926-34 klasztor został odnowiony.

Zaprojektowano go na planie krzyża w kwadracie. W kopule zastosowano tę samą technikę egzonarteksową, co w Hilandarze. Została ona namalowana w latach 1356-57.

Klasztor został zajęty i zbezczeszczony przez albańskich powstańców, a w czasie powstania w Republice Macedonii był wykorzystywany jako baza i magazyn amunicji. Serbski patriarcha Pavle wydał oświadczenie do ONZ w sprawie niszczenia serbskich klasztorów w Kosowie i groźby zniszczenia klasztorów w Macedonii. Zewnętrzna część kościoła nie została uszkodzona, jednak wnętrze i inwentarz zostały skradzione lub spalone.

W czasie konfliktu z okolicznych terenów przymusowo wysiedlono serbskich i macedońskich mieszkańców, których domy podpalono i którzy nigdy nie zdołali wrócić do swoich domów.