Fakty o: Sokół śniady
Sokół śniady – gatunek średniego ptaka drapieżnego z rodziny sokołowatych.
Gnieździ się na obszarach leżących od północno-wschodniej Afryki po południowe regiony Zatoki Perskiej. Należy do grupy sokołów o wąskich i długich skrzydłach, kobuzów, a czasem zalicza się go, wraz z innymi spokrewnionymi sokołami, do grupy Hypotriorchis. Niektórzy ornitolodzy uważają za najbliższego krewnego tego ptaka - sokoła skalnego. Choć należy do tej samej linii ewolucyjnej to nie wygląda na bliski, siostrzany gatunek dla sokoła śniadego.
Charakterystyka
Ma 32–37 cm długości i 78–90 cm rozpiętości skrzydeł. Kształtem ciała, długimi i ostro zakończonymi skrzydłami, długim ogonem i wysmukłą sylwetką przypomina dużego kobuza lub małego sokoła skalnego. Dorosłe ptaki mają niebiesko-siwą barwę i pozbawione są czarnych pokryw podskrzydłych, jak ma to miejsce u sokoła skalnego.
Młody sokół śniady wygląda jak duży osobnik młodociany kobuza lub mały młodociany sokół skalny. Ciemna smuga ciągnąca się na krawędzi skrzydeł i ogona odróżnia ten gatunek od innych podobnych sokołów. Brakuje mu też pokrywy podskrzydłowej, która kontrastowałaby z ciemnymi pokrywami u większych sokołów.
Siedlisko
Sokół śniady żeruje na wyspach i przybrzeżnych lub pustynnych klifach od Libii po Pakistan. Migruje na dalekie odległości ze względu na zimowiska ulokowane we wschodniej Afryce i na południe do Madagaskaru. W północnych obszarach miejsc gniazdowych czasami spotyka się ptaki koczujące.
Szeroki obszar występowania i niedostępność terenów lęgowych utrudnia przeprowadzenie dokładnej inwentaryzacji. Poznano miejsca rozrodu 1000 par lęgowych, niedawno odkryto istotne stanowiska lęgowe w Izraelu i Jordanii. Uważa się, że wiele kolonii pozostaje nadal niezauważonych. Szacowana liczba ogólnej populacji sokoła śniadego przez organizację Bird Life International to 100 000 par lęgowych (podkreślić należy, że są to dane przestarzałe).
Pożywienie
Sokół śniady żywi się głównie małymi ptakami (zwłaszcza w okresie lęgowym), np. pokrzewkami, na początku migracji wiosną - żołnami i wilgami, i innymi ptakami śpiewającymi, ale chwyta też większe owady, jak ważki różnoskrzydłe, nietoperze, a nawet jaszczurki i drobne ssaki. Dieta uzależniona jest od lokalnych zasobów w pokarm i od pory roku. Ofiary łapie szponami po czym w locie przenosi je do haczykowatego dzioba by je zjeść.
Okres lęgowy
Okres lęgowy jest zsynchronizowany z głównym okresem przelotów lokalnych ptaków śpiewających. Trwa od połowy lipca do połowy sierpnia. Gnieździ się na półkach skalnych, przy jaskiniach, płaskich terenach, wyspach koralowych na Morzu Czerwonym lub skalistych zboczach. Gniazdo znajduje się często w krzakach w nieco zacienionym miejscu. Sokoły śniade mogą zajmować konstrukcje lęgowe innych ptaków, np. kruków pustynnych Samica znosi do 4 jaj, które mierzą średnio 40 x 31 mm i ważą 22 gramów. Wysiadywanie zajmuje 28 dni. Rolą samca jest w tym czasie dostarczanie przyszłej matce pożywienia. Nie poznano dobrze zachowania godowego. Widywane loty godowe w trakcie migracji wskazują, że łączenie w pary może mieć miejsce przez przylotem na obszary lęgowe. Może tworzyć dość gęste kolonie lęgowe, gdzie co parę metrów znajduje się gniazdo, ale pary mogą gnieździć się w odległości nawet kilku kilometrów od siebie.
Sokoły śniade osiągają dojrzałość płciową pod koniec pierwszego roku życia. Niektóre samice, które z sukcesem wychowały młode w pierwszym lęgu przystępują do kolejnego jesienią. Nadmiary żywności mogą gromadzić w odpowiednich do tego miejscach na później. Pisklęta opuszczają gniazdo po 32-38 dniach. Po kolejnych trzech tygodniach młode stają się niezależne. Dane z obrączkowania wskazują, że ptaki są wierne swoim miejscom gniazdowania i wracają w te same okolice co roku.
Ochrona
IUCN uznawało dawniej gatunek jako wymagający najmniejszej troski. Nowe badania jednak wykazały, że sokoły śniade są rzadszymi ptakami niż sądzono. W konsekwencji ustalono status zagrożenie na bliski zagrożeniu wymarcia.