Żółw madagaskarski

Żółw angonoka, znany również jako żółw pługowy, żółw madagaskarski lub madagaskarski żółw kątowy, jest krytycznie zagrożonym gatunkiem pochodzącym z Madagaskaru. Z mniej niż 400 osobnikami pozostającymi na wolności, ten szczególny żółw stoi w obliczu poważnych zagrożeń ze strony kłusownictwa, głównie z powodu nielegalnego handlu zwierzętami domowymi. Trwają intensywne wysiłki na rzecz ochrony, obejmujące programy hodowlane oraz inicjatywy angażujące lokalne społeczności w ochronę tego gatunku.

Należący do rodzaju Astrochelys, żółw angonoka jest jednym z zaledwie dwóch rozpoznanych gatunków w tej grupie, obok żółwia promienistego. Francuski zoolog Léon Vaillant pierwszy opisał ten gatunek w 1885 roku. Nazwa "angonoka" pochodzi z języka malgaskiego.

Żółw angonoka wyróżnia się bardzo kopulastym, jasnobrązowym pancerzem i charakterystyczną łuską gardłową na dolnej części skorupy. Samce są zazwyczaj większe niż samice, a niektóre mogą osiągać do 43 cm długości.

Na wolności te żółwie zamieszkują suche lasy w rejonie zatoki Baly w północno-zachodnim Madagaskarze. Badania populacji szacują, że kilka setek osobników żyje w rozproszonych subpopulacjach w tym regionie.

Żółw angonoka staje w obliczu licznych zagrożeń, w tym niszczenia siedlisk przez pożary, drapieżnictwa przez dziki oraz nielegalnego zbierania na potrzeby handlu zwierzętami domowymi. Wysiłki na rzecz ochrony obejmują tworzenie stref zaporowych przeciwpożarowych, ustanawianie obszarów chronionych oraz monitorowanie globalnego handlu zwierzętami domowymi, aby zapobiegać dalszemu spadkowi liczebności.

Pomimo tych wysiłków kłusownictwo pozostaje poważnym problemem, z incydentami przemytu i kradzieży wciąż mającymi miejsce. Żółw angonoka jest wymieniony jako krytycznie zagrożony na Czerwonej Liście IUCN i jest chroniony zarówno przez prawo malgaskie, jak i międzynarodowe przepisy CITES.

Organizacje takie jak Durrell Wildlife Conservation Trust i Project Angonoka, we współpracy z lokalnymi społecznościami, pracują niestrudzenie nad ochroną tego gatunku. Ochroniarze oznaczają żółwie, aby odstraszyć kłusowników, a programy hodowlane z powodzeniem prowadzą do rozmnażania osobników w niewoli, które są następnie wprowadzane na wolność.

Stała czujność i systematyczne działania na rzecz ochrony są kluczowe dla zapewnienia przetrwania tego rzadkiego i symbolicznego żółwia.