Lambityeco

Lambityeco to niewielkie stanowisko archeologiczne położone ok. 3 km na zachód od miasta Tlacolula w meksykańskim stanie Oaxaca. Znajduje się ono tuż przy autostradzie 190, około 25 km na wschód od miasta Oaxaca, w drodze do Mitla. Stanowisko zostało bezpiecznie datowane na późny okres klasyczny.

Nazwa Lambityeco ma kilka możliwych źródeł: od zapoteco "Yehui", co tłumaczy się jako rzeka Guava. Od "Lambi", czyli skorumpowanego zapoteco hiszpańskiego słowa "alambique lub still" oraz od zapoteco "Pityec", co tłumaczy się jako kopiec, stąd nazwa oznaczałaby "nieruchomy kopiec".

Niektórzy twierdzą, że Lambityeco to słowo zapoteco, które oznacza "Wydrążone Wzgórze". Ta ostatnia interpretacja wydaje się być słuszna, biorąc pod uwagę, że miejsce to było producentem soli, zarówno w czasach prehiszpańskich, jak i w czasach stosunkowo niedawnych, ponieważ zapiski wskazują, że jeszcze w 1940 roku w tej strefie nadal produkowano sól.

Proces ten polegał na przepuszczaniu wody przez zanieczyszczenia regionu, dzięki czemu uzyskiwano słoną wodę, którą po odparowaniu gotowano w garnkach, aby uzyskać sól. Potwierdza się, że miasto to było ośrodkiem produkcji soli i że dostarczało do 90% soli spożywanej w dolinie w latach 600-700 n.e. Sól wydobywano z ziemi w południowej części stanowiska.

Lambityeco to niewielka część większego stanowiska znanego jako Yeguih, które według innej wersji jest zapoteckim słowem oznaczającym "małe wzgórze". Dwie główne struktury w Lambityeco to Kopiec 190 i Kopiec 195. Kopiec 190 to elitarna rezydencja, do której wejście flankują dwie imponujące maski Cocijo, zapoteckiego boga deszczu.

Miejsce to pochodzi z okresu późnego klasycyzmu i wczesnego postklasycyzmu.

Lambityeco było częścią osady zapoteco z późnego okresu klasycznego i wczesnego okresu postklasycznego w dolinie Oaxaca. Niezwykła jakość artystyczna widoczna w różnych urnach, grawerowanych kościach i malowidłach ściennych w grobowcach, a także w zdobionych elementach architektonicznych z mozaikami w stiuku jest godna uwagi.