Kongreßdenkmal, Akwizgran

Pomnik Kongresu jest pomnikiem architektonicznym upamiętniającym Kongres Monarchów w Akwizgranie w 1818 r. wzniesionym na historycznym miejscu przy Adalbertsteinweg w latach 1836-1844 według projektów Landbauinspektora Johanna Petera Cremera z 1822 r. i Schinkelsa/Cremersa z 1837 r. zdemontowanym w 1914 r. i przeniesionym do Ogrodu Miejskiego w Akwizgranie w 1928 r.

Do budowy pomnika przyczyniło się spotkanie władców: króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III, cara Rosji Aleksandra i cesarza Austrii Franciszka I z okazji piątej rocznicy bitwy pod Lipskiem 18 października 1818 r. podczas kongresu w Akwizgranie "przed Bramą Wojciechową", gdzie uczczono to wydarzenie mszą wojskową, a następnie odnowiono przyrzeczenie lipskie, że będą działać "dla zbawienia narodów, dla ustanowienia prawa i prawdy".

Będąc pod wrażeniem tego faktu, Akwizgran postanowił wznieść w tym miejscu pomnik. W 1822 r. Cremer przedstawił projekt tego pomnika, który został ponownie podjęty podczas wizyty w Nadrenii księcia Fryderyka Wilhelma, późniejszego króla Fryderyka Wilhelma IV, kiedy to podczas pobytu w Akwizgranie 5 października 1836 r. książę położył kamień węgielny pod budowę pomnika. Jednak prace przeciągały się aż do następnego roku, kiedy to delegacja z Akwizgranu, która przebywała w Berlinie w związku z budową kolei, zwróciła się do księcia koronnego w sprawie pomnika. Skłoniło to Schinkla do sporządzenia szkicu. Ponieważ "w pewnym sensie miało to służyć utrwaleniu aktu religijnego", Schinkel rozważał "formę świątyni lub kaplicy". Cremer przełożył to na projekt, którego koszt oszacował na 11 600 talarów. W 1839 r. architekt miejski z Akwizgranu Friedrich Joseph Ark zlecił kontynuację prac, a w latach 1841-1844 zlecił wykonawcy Andreasowi Hansenowi wzniesienie pomnika z marmuru karraryjskiego na miejscu historycznego ślubu. Prace marmurowe wykonał mistrz Ballat z Liège. Brązy przedstawiające głowy monarchów w grzbiecie pomnika zostały wykonane przez rzeźbiarza Friedricha Porchera według projektu nauczyciela Nikolausa Salma. Pomnik został odsłonięty 15 października 1844 r.

Między 27 lipca a 28 sierpnia 1914 r. został rozebrany, aby zrobić miejsce dla pierwszej rozbudowy sąsiedniego gmachu sądu w kierunku Adalbertsteinweg. Zgodnie z pierwotnym planem miał on zostać odbudowany na dziedzińcu mającego powstać budynku sądu i początkowo był przechowywany w północnej połowie dziedzińca starego budynku sądu. Plan ten został jednak odrzucony na rzecz ponownego postawienia pomnika w ogrodzie miejskim, aby był łatwiej dostępny dla zwiedzających.

Podczas rekonstrukcji pomnika w 1928 r. w ogrodzie różanym ogrodu miejskiego, przeprowadzonej przez akwizgrańskiego kamieniarza Augusta Lascheta pod kierunkiem akwizgrańskiego architekta rządowego Karla Josefa Franka, wymieniono poszczególne uszkodzone części, w tym marmurowy cokół na kamień niebieski. Uszkodzone kolumny zostały również skrócone o 80 cm i uzupełnione nowymi bębnami. Odbudowa została zakończona 15 czerwca 1928 r.

Pomnik Kongresu jest jednym z zabytków architektury miasta Akwizgranu.

Inne ulice nazwane na pamiątkę kongresu w Akwizgranie to Kongreßstraße w pobliżu dawnego miejsca, gdzie stał pomnik kongresowy, Alexanderstraße przy Hotmannspiif, w którego domu nr 36, Hotelu Zur Kaiserlichen Krone, mieszkał Aleksander, Friedrich-Wilhelm-Platz przy Elisenbrunnen, którego dom nr 7 był do dyspozycji Fryderyka Wilhelma, oraz Franzstraße prowadząca do Marschiertor, w którego domu nr 3 przebywał cesarz Franciszek.