Bielaczek

Gągołek (Mergellus albellus) to unikalny gatunek kaczki i jedyny przedstawiciel rodzaju Mergellus. Nazwa "gągołek" pojawiła się już w XVII wieku, choć jej pochodzenie pozostaje tajemnicze. Może mieć związek z dawnymi holenderskimi i niemieckimi słowami oznaczającymi "dziką kaczkę."

Samce gągołków, zwane drakami, są łatwo rozpoznawalne dzięki swojemu kontrastowemu czarno-białemu upierzeniu. Samice i młode samce są natomiast głównie szare z charakterystycznym kasztanowym czołem. Gągołki są stosunkowo małe, osiągają długość od 38 do 44 cm. Jedną z ich wyróżniających cech jest dziób z haczykowatym zakończeniem i ząbkowanymi krawędziami, idealny do chwytania ryb.

Gągołki gniazdują w północnych regionach tajgi Europy i Palearktyki, preferując obszary z dużą ilością drzew. Wybierają jeziora bogate w ryby oraz wolno płynące rzeki. Zimą migrują do bardziej osłoniętych obszarów przybrzeżnych lub jezior śródlądowych. Gniazdują w dziuplach drzew, gdzie zazwyczaj składają od 6 do 9 kremowych jaj. Są dość płochliwe i łatwo je spłoszyć.

Gągołek jest objęty ochroną na mocy Porozumienia o Ochronie Wędrownych Ptaków Wodnych Afryki i Eurazji (AEWA). Obecnie nie są uważane za zagrożone, choć ich populacja maleje.

Co ciekawe, zapisy kopalne wskazują, że ptaki podobne do gągołka istniały już 13 milionów lat temu, a obecny gatunek wywodzi się z późnego plejstocenu. Skamieniałości znalezione na Węgrzech i w Anglii dostarczają nam wglądu w ich historyczny zasięg. Gągołek jest blisko spokrewniony z rodzajem Mergus i może nawet krzyżować się z gągołem zwyczajnym.