Annunciation Church of the Alexander Nevsky Lavra, Petersburg

Cerkiew Zwiastowania Ławry Aleksandra Newskiego, lub w pełnym brzmieniu Cerkiew Błogosławieństwa Najświętszej Dziewicy i Świętego Błogosławionego Księcia Aleksandra Newskiego to rosyjska cerkiew prawosławna w Sankt Petersburgu. Znajduje się w diecezji Sankt Petersburga i jest częścią Ławry Aleksandra Newskiego.

Cerkiew była jednym z najwcześniejszych budynków w kompleksie klasztornym. Jej budowę rozpoczęto w 1719 r. a zakończono w 1725 r. Aleksandra Newskiego, w której umieszczono jego relikwie, zainstalowane podczas konsekracji kościoła w 1724 roku. Cerkiew na parterze, pierwotnie planowana jako refektarz klasztorny, była poświęcona Zwiastowaniu Najświętszej Marii Panny i została konsekrowana w 1725 r. Obie były bogato zdobione przez wybitnych malarzy i rzeźbiarzy. Obie świątynie zostały bogato ozdobione przez wybitnych rosyjskich rzemieślników i otrzymały ważne dary w postaci ozdób i wyposażenia od rodziny cesarskiej. Od wczesnych lat istnienia stał się ważnym miejscem pochówku członków rodziny cesarskiej, ich współpracowników i rosyjskiej szlachty. Bogaci płacili za wyszukane pomniki, a kilka rodzin szlacheckich założyło w cerkwi krypty grobowe.

W okresie sowieckim kościół był zamknięty, podzielono go na pomieszczenia biurowe i wykorzystywano jako magazyn i miejsce przechowywania innych pomników pogrzebowych, które usuwano z zamykanych lub burzonych kościołów i cmentarzy. Państwowe Muzeum Rzeźby Miejskiej przejęło budynek i wykorzystało go jako przestrzeń wystawienniczą dla ważnych pod względem historycznym i artystycznym przykładów pomników pogrzebowych i rzeźb. Oprócz zabytków znajdujących się już w kościele, do zbiorów muzeum włączono również inne zabytki lub ich fragmenty, zebrane z różnych miejsc. Muzeum zostało otwarte dla zwiedzających w 1950 r. i przetrwało upadek Związku Radzieckiego. Kościół prawosławny zwrócił się o zwrot cerkwi, a w 2013 r. wicegubernator Petersburga ogłosił, że zostanie ona przekazana władzom klasztoru. Sprawę skomplikowała jednak kwestia przyszłej własności i ekspozycji zabytków.