Winkelrieddenkmal, Stans

Pomnik Winkelrieda został wzniesiony ku pamięci Arnolda von Winkelrieda, który 9 lipca 1386 r. w bitwie pod Sempach poświęcił swoje życie. Według historiografii szwajcarskiej, Szwajcarzy nie byli w stanie przebić się przez silnie ustawiony szyk pikinierów habsburskich. Winkelried postanowił rzucić się na piki i w ten sposób otworzyć przejście przez austriacki front obronny, co umożliwiło atak konfederacji szwajcarskiej, który doprowadził do zwycięstwa Szwajcarów w bitwie pod Sempach.

Inicjatywa budowy pomnika wyszła od Antona Alberta Durrera, który 14 lipca 1853 r. złożył odpowiedni wniosek do rady miasta Stans i przeprowadził zbiórkę pieniędzy na realizację pomnika. Durrer został wybrany na przewodniczącego Komitetu Winkelrieda, który zachęcał do budowy narodowego pomnika dla Winkelrieda. 30 września 1853 r. rada miejska Stans zatwierdziła przeprowadzenie pierwszego konkursu, który do 1854 r. nie przyniósł zadowalających rezultatów. W czerwcu 1856 r. odbył się drugi konkurs na twórcę pomnika, a modele konkurujących ze sobą artystów zostały rozesłane po różnych miastach Szwajcarii. W 1857 r. jury wybrało model Ferdinanda Schlötha, który po uzgodnieniu pewnych modyfikacji miał zostać zrealizowany. Ferdinand Schlöth wynajął większą pracownię przy Via Quattro Fontane w Rzymie, która lepiej niż dotychczasowa odpowiadała potrzebom realizowanego pomnika. Jednak zamówienie na wykonanie rzeźby zostało złożone dopiero 22 września 1859 roku, trzy lata po zwycięstwie w konkursie. Początkowo otrzymał za nią 15 000 franków szwajcarskich. Przed końcem roku ukończył model w gipsie, którego fotografie wysłał do swoich klientów w Szwajcarii. W grudniu 1861 r. Schlöth otrzymał pieniądze na zakup bloku marmuru karraryjskiego, z którego miała być wykonana rzeźba. Jednak ostateczną zgodę na wykonanie rzeźby otrzymał dopiero w maju 1862 roku. Dlatego też rozpoczął pracę nad mniejszą kopią pomnika Winkelrieda, którą wystawił na sprzedaż w 1864 roku w Bazylei. Heinrich Moser kupił dzieło, aby ofiarować je zwycięzcy narodowych zawodów strzeleckich, które miały się odbyć w Schaffhausen w 1865 roku. Moser następnie odkupił rzeźbę od zwycięzcy. W tym samym roku, również w Rzymie, ukończono budowę głównego pomnika Winkelrieda. Trwające prace spotkały się z dużym uznaniem odwiedzających jego pracownię, wśród których był również Ludwik II Bawarski. W czerwcu 1865 r. rzeźba została przewieziona do Marsylii, a stamtąd specjalnie dla niej zbudowanym wagonem do Lucerny. Z Lucerny rzeźbę przewieziono przez Jezioro Lucerny do Stansstad, a stamtąd do Stans, gdzie została ustawiona 1 sierpnia 1865 roku. Szwajcarski architekt Ferdinand Stadler zbudował halę, w której pomnik miał być chroniony.