Kowaliki

Zasięg występowania

Rodzina obejmuje gatunki występujące na półkuli północnej, przede wszystkim w lasach, kilka gatunków przystosowało się do życia w środowiskach skalistych.

Cechy charakterystyczne

Długość ciała 10,5–19,5 cm; masa ciała 7,5–55 g. Unikalną cechą kowalików jest ich zdolność do utrzymywania się na pniach drzew głową w dół, większość potrafi się w tej pozycji sprawnie poruszać. Inne ptaki, często poruszające się po pniach drzew, takie jak dzięcioły i pełzacze, ustawione są zawsze głową do góry. Kowaliki są do siebie bardzo podobne pod względem wielkości, wyglądu i zwyczajów. Są ptakami wszystkożernymi, zjadają chętnie owady, ich larwy, orzechy i nasiona, które chowają w szczelinach kory.

Etymologia

• Sitta (Sida, Sitla): Średniowiecznołac. sitta (Turner 1544) „kowalik”, od gr. σιττη sittē „ptak podobny do dzięcioła” wspomniany przez Arystotelesa, Kallimacha i Hezychiusza.
• Dendrophila: gr. δενδρον dendron „drzewo”; φιλος philos „miłośnik”. Gatunek typowy: Dendrophila frontalis Swainson, 1837 (= Sitta azurea Lesson, 1830).
• Callisitta: gr. καλλος kallos „piękno”, od καλος kalos „piękny”; rodzaj Sitta Linnaeus, 1758 (kowalik). Gatunek typowy: Sitta formosa Blyth, 1843.
• Rupisitta: łac. rupes, rupis „skała”, od rumpere „rozbić”; rodzaj Sitta Linnaeus, 1758 (kowalik). Gatunek typowy: Sitta dresseri Zarudny & Buturlin, 1906.

Podział systematyczny

Do rodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami:

• Sitta leucopsis – kowalik białolicy
• Sitta magna – kowalik wielki
• Sitta carolinensis – kowalik karoliński
• Sitta formosa – kowalik wspaniały
• Sitta neumayer – kowalik skalny
• Sitta tephronota – kowalik duży
• Sitta himalayensis – kowalik himalajski
• Sitta victoriae – kowalik białobrewy
• Sitta europaea – kowalik zwyczajny
• Sitta arctica – kowalik białoczelny – takson wyodrębniony ostatnio z S. europaea
• Sitta nagaensis – kowalik tybetański
• Sitta cashmirensis – kowalik kaszmirski
• Sitta castanea – kowalik kasztanowaty
• Sitta azurea – kowalik okularowy
• Sitta frontalis – kowalik krasnodzioby
• Sitta solangiae – kowalik żółtodzioby
• Sitta oenochlamys – kowalik liliowy
• Sitta pygmaea – kowalik mały
• Sitta pusilla – kowalik malutki
• Sitta yunnanensis – kowalik skromny
• Sitta ledanti – kowalik algierski
• Sitta krueperi – kowalik turecki
• Sitta canadensis – kowalik czarnogłowy
• Sitta whiteheadi – kowalik korsykański
• Sitta villosa – kowalik płowy