Belgorod Kievsky

Biłhorod Kijowski lub Biełgorod Kijowski to legendarne miasto-zamek na Rusi Kijowskiej, które znajdowało się na prawym brzegu rzeki Irpiń i było wymieniane w kronikach.

Miasto było dość znaczące w X-XII wieku, ale przestało istnieć po zniszczeniu Kijowa przez Mongołów w 1240 roku. Obecnie w pobliżu miejsca, w którym znajdowało się nieistniejące miasto, znajduje się duża wieś Biłohorodka w obwodzie kijowskim.

Pierwsza wzmianka o mieście pojawia się w kronikach w 980 roku. W 991 roku Włodzimierz I Kijowski zbudował tu swój zamek. Według kronik Biłhorod był ulubioną rezydencją Włodzimierza I, który przeniósł tam wielu swoich ludzi, w tym trzysta konkubin. Prawy brzeg rzeki Irpiń był ziemią Drelów, którzy stawiali opór książętom kijowskim, dlatego założenie zamku mogło mieć na celu umocnienie władzy Kijowa nad Drelami. Zamek chronił też Kijów przed koczownikami z Wielkiego Stepu.

W 997 roku nowy zamek przetrwał długie oblężenie przez Peczenów i ochronił Kijów przed zdobyciem przez Peczenów. Jak podaje Kronika Pierwotna, w czasie oblężenia w mieście panował głód i mieszkańcy zwołali weche, czyli zgromadzenie, aby zdecydować, czy powinni poddać się Peczengom. Veche zdecydowali się kontynuować obronę miasta, co ostatecznie doprowadziło do zwycięstwa. Była to pierwsza wzmianka o veche w kronikach rosyjskich. W późniejszym okresie Wiecza stała się główną formą rządów w Nowogrodzie i innych państwach Rusi Północnej.

W XI wieku miasto stało się siedzibą biskupią. Pierwsza wzmianka o biskupie Bilhorodzie pojawiła się w Kronice Pierwotnej w 1088 roku. W XII wieku miasto odgrywa taką samą rolę jak wcześniej Perejasław i Nowogród: staje się siedzibą dziedzica Wielkiego Księcia Kijowskiego. Ponieważ Biłhorod znajdował się bardzo blisko Kijowa, wielki książę mógł kontrolować swojego następcę, a ten w razie potrzeby mógł w krótkim czasie przenieść się do Kijowa. Tradycję tę zapoczątkował Włodzimierz II Monomach, który w 1117 roku przeniósł tam swojego syna Mścisława. Mścisław został wielkim księciem kijowskim w 1125 roku. W 1140 roku miasto zostało zajęte przez Wsiewołoda II Kijowskiego, który przekazał je swojemu bratu Światosławowi Olgierdowi. W 1146 roku Biłhorod został zajęty przez Izjasława II kijowskiego, który w 1151 roku został wielkim księciem kijowskim. W 1159 r. Biłhorod stał się siedzibą Mścisława II kijowskiego, który w 1167 r. został wielkim księciem kijowskim.

Największy rozkwit miasto osiągnęło za panowania Ruryka Rościsławicza, władcy Rusi Kijowskiej, który uczynił miasto swoją stolicą. W XIII wieku, po najeździe Mongołów na Ruś, Biłhorod uległ degradacji, a po zniszczeniu Kijowa w 1240 roku przestał istnieć. Do dziś w pobliżu ruin miasta znajduje się mała wioska Bilohorodka, która zachowała swoją nazwę.

Ruiny miasta są miejscem ważnych wykopalisk archeologicznych. Większa jego część nie została jeszcze odkopana. Powierzchnia Horodyszcza wynosi 110 hektarów. Według historyka A. Chlenowa miejsce to ma szczególne znaczenie, ponieważ jest to: 1 jedyną twierdzą drelowską, która przetrwała prawie nienaruszona; 2 jedyną tak zachowaną twierdzą z X w. na Rusi; 3 największą zachowaną twierdzą z tej epoki.