Gilmerton Cove, Edynburg

Gilmerton Cove to seria podziemnych korytarzy i komór wykutych ręcznie w piaskowcu, znajdujących się pod ulicami Gilmerton, dawnej wioski górniczej, obecnie południowo-wschodniego przedmieścia Edynburga w Szkocji.

Pięcioletni projekt realizowany wspólnie przez Gilmerton Heritage Trust i Radę Miasta Edynburga umożliwił otwarcie nowo odrestaurowanej zatoczki w 2003 r. jako miejsca edukacyjnego dla społeczności lokalnej oraz miejsca do zwiedzania.

Istnieje wiele teorii na temat pochodzenia zatoki i jej przeznaczenia. Wiadomo, że w XVIII wieku była to rezydencja miejscowego kowala, George'a Patersona. Z zapisów parafialnych wynika, że otrzymał on naganę za to, że pozwolił na spożywanie alkoholu w zatoczce w szabat. Nie wiadomo, czy Paterson był odpowiedzialny za wyrzeźbienie zatoczki.

W 1769 r. Thomas Pennant wspomina o tym miejscu w kontekście opactwa Newbattle, mówiąc: "W lasach przylegających do tej siedziby znajduje się kilka podziemnych mieszkań i przejść wyciosanych w żywej skale: wydaje się, że zostały one wydrążone przez starożytnych mieszkańców tego kraju jako zbiorniki na zapasy lub schronienie dla siebie i swoich rodzin w czasie wojny, w taki sam sposób, jak relacjonuje Tacyt, co było w zwyczaju u dawnych Niemców".

Szeroko zakrojone badania archeologiczne i historyczne nie doprowadziły do rozwiązania tej zagadki. W 2017 r. badania naukowców z University of St Andrews i University of Edinburgh z wykorzystaniem radaru penetrującego grunt wykazały, że sieć korytarzy i komór może być bardziej rozległa niż ta obecnie odsłonięta.

Popularne teorie mówią, że służyła ona jako pijalnia dla miejscowej szlachty, schronienie dla Covenantersów i kryjówka przemytników. W 2007 r. w dokumentalnym serialu telewizyjnym "Miasta podziemia" pokazano zatokę Gilmerton Cove w odcinku "Scotland's Sin City", w którym postuluje się, że zatoka była połączona tajnym przejściem z pobliskim budynkiem Hellfire Club.