Wąsatka

Wąsatka, znana również jako wąsata sikora lub wąsiak, to uroczy mały ptak, który doskonale odnajduje się w trzcinowiskach. Jest jedynym gatunkiem w rodzinie wąsatkowatych (Panuridae). Po raz pierwszy opisana przez słynnego naukowca Karola Linneusza w 1758 roku, początkowo została umieszczona w rodzaju Parus, a później sklasyfikowana razem z wąsiakami w rodzinie Paradoxornithidae. Jednakże najnowsze badania wskazały, że jest to unikalny ptak śpiewający bez bliskich żyjących krewnych, co doprowadziło do jego obecnej klasyfikacji w monotypowej rodzinie Panuridae. Co ciekawe, badania molekularne sugerują, że jego najbliżsi krewni to ptaki z rodziny skowronków (Alaudidae). Nazwa Panurus pochodzi z języka starogreckiego i oznacza "całkowity" oraz "ogon", natomiast nazwa gatunkowa biarmicus odnosi się do regionu w Rosji.

Wizualnie wąsatka jest uderzająco pięknym ptakiem. Ma pomarańczowo-brązowe upierzenie, długi ogon i żółto-pomarańczowy dziób. Samce są szczególnie charakterystyczne dzięki szarym głowom i czarnym "wąsom", podczas gdy samice są jaśniejsze i nie mają tych wąsów. Często można je usłyszeć w trzcinowiskach dzięki charakterystycznemu "ping" odgłosowi. Specjalizują się w zamieszkiwaniu terenów podmokłych, preferując gniazdowanie w rozległych trzcinowiskach w pobliżu jezior lub bagien. Ich dieta zmienia się w zależności od pory roku: latem żywią się mszycami trzcinowymi, a zimą przechodzą na nasiona trzciny, z odpowiednimi adaptacjami układu pokarmowego.

Ptaki te występują w całej umiarkowanej Europie i regionie palearktycznym, a większość populacji jest osiadła. Jednak mogą się przemieszczać, jeśli zima staje się zbyt surowa. W Wielkiej Brytanii żyje około 500 par, głównie w południowej i wschodniej Anglii, z mniejszymi populacjami w Szkocji i Irlandii. Największa grupa w Wielkiej Brytanii znajduje się w trzcinowiskach u ujścia rzeki Tay w Perth i Kinross w Szkocji, gdzie żyje ponad 250 par.