Farnese Gardens, Rzym

Ogrody Farnese, czyli "Ogrody Farnese na Palatynie", to ogród w Rzymie, w środkowych Włoszech, założony w 1550 roku na północnej części Wzgórza Palatyńskiego, przez kardynała Alessandra Farnese. Były to pierwsze prywatne ogrody botaniczne w Europie; pierwsze ogrody botaniczne jakiegokolwiek rodzaju w Europie zostały założone przez włoskie uniwersytety w połowie XVI wieku, a więc niewiele wcześniej.

Alessandro Farnese został mianowany kardynałem diakonem Kościoła rzymskokatolickiego w 1534 r. w wieku 14 lat, przez Pawła III, swojego dziadka, który dwa miesiące wcześniej został wybrany na papieża. Jest pamiętany jako antykwariusz, który zgromadził największą od czasów starożytności kolekcję rzeźb rzymskich w rękach prywatnych - słynną Kolekcję Farnese. W 1550 r. kiedy Farnese nabył północną część wzgórza Palatyn, kazał zasypać ruiny rzymskiego pałacu Tyberiusza na północno-zachodnim krańcu szczytu wzgórza i przekształcić je w letni dom. Miejsce to wychodzi na Forum Romanum i znajduje się w pobliżu Łuku Tytusa.

Ogród podzielono na klasyczne czworokąty ze studnią lub fontanną w centrum, wzorując się na rzymskich pałacach perystylowych z tego obszaru, odtworzonych przez znanego architekta Vignolę. Projekt willi przypisywano najpierw Michałowi Aniołowi, a później Vignoli i Rainaldiemu. Ogrody były ułożone tarasowo. Schody z tarasu na taras prowadziły obok Ninfeo della Piogga i kończyły się w Teatro del Fontanone. W centralnej Casinie, ozdobionej freskami, znajdowały się woliery. Ścieżki spacerowe u podnóża Domus Tiberiana obejmowały podziemne korytarze i antyczne rzeźby.

Chociaż niewiele z Ogrodów Farnese przetrwało do dziś, można zobaczyć pewne pozostałości. Ogrody stały się ponownie popularne w XVIII i XIX wieku, gdy Rzym odwiedzali turyści biorący udział w Grand Tour.

Od nazwy tych ogrodów pochodzi nazwa rośliny Acacia farnesiana, a od jej kwiatowej esencji - ważny związek biochemiczny farnezol.