Santuario di Ercole Vincitore, Tivoli

Sanktuarium Herkulesa Zwycięzcy jest jednym z najważniejszych zespołów architektury rzymskiej w okresie republiki. Należy do typologii tzw. sanktuariów hellenistycznych, pochodzących z II-I w. p.n.e. i powstałych na fali wielkiego wpływu kultury hellenistycznej po ostatecznym podboju Grecji przez Rzym. Znajduje się w Tivoli i jest największym z włoskich sanktuariów poświęconych Herkulesowi oraz drugim co do wielkości w basenie Morza Śródziemnego, po Gades w Hiszpanii. Zbudowano go między ostatnimi dziesięcioleciami II w. p.n.e. a 82 r. p.n.e. Kolejne interwencje, zwłaszcza w dziedzinie teatru, miały miejsce w okresie augustowskim. Suetoniusz opowiada, że August wielokrotnie wymierzał tu sprawiedliwość pod portykami sanktuarium.