House of the surgeon, Stanowisko Archeologiczne Pompeje

Dom Chirurga jest jednym z najbardziej znanych domów w starożytnym rzymskim mieście Pompeje, a jego nazwa pochodzi od starożytnych narzędzi chirurgicznych, które zostały tam znalezione. Wraz z resztą miasta został on zasypany i w znacznym stopniu zachowany pod 4-6-metrową warstwą popiołu wulkanicznego i pumeksu podczas erupcji Wezuwiusza w 79 r. n.e.

Wykopał je w 1770 r. Francesco La Vega.

Jest skromnych rozmiarów, z zewnątrz ma niewiele ozdób i dekoracji, ale jest mocny i solidny w budowie, ma asfaltową fasadę opus quadratum z kamienia Sarno i konstrukcję opus africanum dziedzińca atrium. Była to rezydencja elitarna, o czym świadczy fakt, że atrium otoczone jest pokojami ze wszystkich czterech stron, a vestibulum jest raczej ekskluzywne.

Przez długi czas uważano, że dom ten jest jednym z najstarszych przykładów w Pompejach, a na podstawie konstrukcji ścian określano jego pochodzenie na IV-III w. p.n.e. Jednak w 1926 roku A. Maiuri przeprowadził wykopaliska pod atrium, które ujawniły wcześniejszą warstwę gruzu budowlanego, w której znaleziono monetę z końca III w. p.n.e. co wraz z datą III-VII w. p.n.e. wcześniejszej ściany pod tablinum sugeruje, że dom datowany jest nie wcześniej niż na ok. 200 r. p.n.e. Wyniki badań nie zostały jednak nigdy opublikowane.

W 2005 r. przeprowadzono kolejne wykopaliska na poziomie poniżej 79 r. n.e. obejmujące całą insula VI 1. Wykazano, że atrium zostało zmodyfikowane w II w. p.n.e. aby zapewnić więcej światła do wnętrza, poprzez dodanie compluvium i towarzyszącego mu impluvium do wcześniejszego pełnego pokrycia dachowego. Pozostałą część domu pozostawiono jednak w większości w niezmienionym stanie, tak więc jest to rzeczywiście jeden z najwcześniejszych domów w stylu italskim znalezionych do tej pory w Kampanii.

W ostatnich latach istnienia Pompejów, w przeciwieństwie do sąsiadującego z nim Domu Zakonników, który rozkwitł jako jeden z bardziej luksusowych domów w okolicy, wydaje się, że pozwolono mu popaść w ruinę, ponieważ podłoga między atrium a tablinum zapadła się do znajdującej się poniżej dużej cysterny, w podłogach wielu pomieszczeń umieszczono drewniane słupy, aby podtrzymać uszkodzony dach, a jedno z pomieszczeń służyło jako zbiornik do przechowywania wapna.