Teatro Sociale, Como

Teatro Sociale to teatr w Como, zaprojektowany przez architekta Giuseppe Cusi po decyzji miejscowej szlachty, która uznała, że potrzebny jest nowy teatr, który zastąpiłby istniejący budynek z 1764/65 roku, uważany za przestarzały. Na miejsce budowy wybrano zrujnowany średniowieczny zamek Torre Rotonda, a w celu sfinansowania jego powstania utworzono Towarzystwo Palchettisti, którego członkowie wpłacali składki.

Budowę, z planowaną neoklasycystyczną fasadą, rozpoczęto na początku 1812 roku i mimo zgody na jej ukończenie jeszcze w tym samym roku, pojawiły się problemy z budową, głównie z powodu złej zimy. Kolejna wiosna przyniosła dodatkowe problemy i dodatkowe prace, tak że teatr nie został ukończony aż do inauguracji w sierpniu 1813 roku, kiedy to wystawiono operę Marco Portogallo Adriano in Siria.

W 1854 r. stało się jasne, że teatr jest za mały, więc wykonano dodatkowe prace, aby stworzyć trzydzieści osiem nowych lóż, co dało w sumie 98 miejsc. Teatr został ponownie otwarty w grudniu 1855 roku.

Wśród wykonawców, którzy występowali w XIX i na początku XX wieku, byli Paganini, Giuditta Pasta i Francesco Tamagno. Na początku XX wieku uznano, że teatr jest zbyt mały, by pomieścić wszystkich chętnych. Przedstawiano różne propozycje, aż w końcu zdecydowano się zachować Sociale w dotychczasowym kształcie i wybudować nowy budynek, którego otwarcie nastąpiło we wrześniu 1910 roku.

Lata 30. przyniosły problemy ekonomiczne, w wyniku których teatr na pewien czas zamieniono na kino. Jednak w 1944 roku teatr stał się alternatywną sceną operową dla mediolańskiej La Scali, która została zniszczona podczas wojny. W okresie powojennym teatr przeżywał trudności i w latach 60. został zamknięty na pewien czas. Zamknięto go ponownie w maju 1984 roku, kiedy to Towarzystwo Palchettisti podjęło decyzję "o zamknięciu teatru na czas nieokreślony z powodu niestabilności konstrukcji". Po opóźnieniach i niedecyzjach przeprowadzono gruntowną przebudowę, w wyniku której powstał budynek na 900 miejsc z pięcioma kondygnacjami i "masywnym pronaosem o sześciu kolumnach korynckich, zakotwicza monumentalną neoklasycystyczną fasadę budowli".