Porta Cavalleggeri, Rzym

Porta Cavalleggeri była jedną z bram Muru Leonina w Rzymie.

Jej pozostałości są obecnie zamurowane na odcinku muru wychodzącym na plac, który od niej wziął swoją nazwę: jest to jednak odtworzenie, ponieważ pierwotna lokalizacja bramy, do 1904 r. znajdowała się kilka metrów dalej, po drugiej stronie Piazza del Sant'Uffizio.

Dawna nazwa brzmiała Porta ad Scholam Longobardorum, ze względu na sąsiedztwo osiadłej w pobliżu wspólnoty Lombardów. Później nazwano go Porta Turrionis, ponieważ wznosił się obok wieży, która do dziś jest widoczna przy wejściu do Galerii Principe Amedeo. Kiedy papież Pius IV wybudował w pobliżu koszary Pułku Kawalerii Gwardii, brama przyjęła nazwę, którą nosi do dziś.

Wiek jego powstania jest dość kontrowersyjny. Według Nibby'ego wzniesiono go wkrótce po powrocie papieży z papiestwa w Awinionie, czyli pod koniec XIV w. kiedy to pontyfikowie, wracając z Awinionu do Rzymu z licznym orszakiem, zajęli definitywnie swoją rezydencję w Watykanie. Trzy bramy muru leoniańskiego okazały się zbyt małe, aby sprostać potrzebom związanym z rosnącą liczbą ludności i budynków. Z drugiej strony Stefano Piale, na podstawie dokumentu z 1590 r. i niektórych wcześniejszych cytatów, utrzymuje, że zbudował je papież Mikołaj V, datując je na połowę XIV wieku. Inne cytaty datują ją nawet na budowę murów przez papieża Leona IV, około 850 r. ale wydają się mało wiarygodne, ponieważ są sprzeczne z większością tekstów, z których niektóre są całkowicie wiarygodne. Co więcej, wzmianki o Porta Turrionis pojawiają się tylko w sprawozdaniach i kronikach po koniec XIV wieku.

Na szczycie łuku wciąż widoczne są dwa herby rodu Borgiów, umieszczone przez papieża Aleksandra VI na pamiątkę prac renowacyjnych, które objęły bramę i otaczający ją odcinek muru około 1500 roku. Aspekt bramy i renowacji jest tym, który jest widoczny do dziś.

W tym miejscu 30 kwietnia 1849 r. brygada generała Pierre'a Alexandre'a Jeana Mollière'a przeprowadziła swój pierwszy atak na Republikę Rzymską. Brama była broniona przez 2. brygadę 8. batalionu, dowodzoną przez generała Luigiego Masiego, złożoną z 1000 ludzi z Gwardii Narodowej i 1700 ludzi z oddziałów papieskich, wśród których był aktor Tommaso Salvini. Przy tej okazji Francuzi zostali odrzuceni.

Swoją nazwę zawdzięcza kościołowi Santa Maria delle Grazie alle Fornaci fuori Porta Cavalleggeri.