Archiepiscopal Museum, Rawenna

Muzeum Arcybiskupie znajduje się w Rawennie, we Włoszech, obok Chrzcielnicy Neonów i za Katedrą w Rawennie. W muzeum zachowały się relikty wczesnochrześcijańskiej Rawenny, w tym fragmenty mozaiki z pierwszego kościoła katedralnego oraz kaplica Sant'Andrea, pochodząca z okresu gotyku.

W głównym pomieszczeniu, po wejściu do środka, znajdują się lapidarne inskrypcje HIC REQUIESCIT IN PACE VIR SBL SEDA IGNUCUS, CUBICULARIUS, czyli "Szambelan" Teodoryka Wielkiego, pochowany w 541 r. n.e. Pod nim, przy oknie, znajduje się relikwiarz świętych męczenników Kwirycjusza i Julii, których szczątki przewieziono z Tarsu, miejsca narodzin św. Pawła, do Auxerre, a stamtąd do Rawenny. Pawła do Auxerre i z powrotem do Rawenny. Przedstawienia na czterech ścianach nawiązują do tematu darowizny: Galla Placidia umieściła go w kościele San Giovanni Battista. Są to: Piotr, a obok niego Paweł; Daniel w jaskini lwów, a prorok Habakuk ofiarowuje mu bochenek i ryby; Trzej Mądrzy Królowie przynoszący swoje dary Dzieciątku; Kobiety siedzące poniżej przy Jego pustym grobie.

Marmurowa rozeta na ścianie frontowej to kalendarz paschalny z VI wieku. Jego celem było ustalenie ruchomego święta Wielkanocy w taki sposób, aby można je było obchodzić w całym chrześcijaństwie tego samego dnia - co nie było łatwe, gdy Wschód i Zachód używały różnych kalendarzy: Kościół Wschodni posługiwał się hebrajskim kalendarzem księżycowym, podczas gdy Kościół Zachodni podążał za cyklem słonecznym. Mimo dekretów Soboru Nicejskiego z 325 r. n.e. i tablic Teofila, w tej kwestii, jak i we wszystkich innych sprawach wiary, ludzie kierowali się własnymi przekonaniami. Kalendarz ten jest zgodny ze wschodnim cyklem księżycowym: LV na zewnętrznym brzegu, po którym następuje AN, wskazuje fazę 19-letniego cyklu; data Wielkanocy jest wpisana w każdą powtarzającą się fazę od 532 r. n.e. do 626 r. n.e.

Mozaiki to nieliczne fragmenty, jakie zachowały się w absydzie pierwszego kościoła: nie są to oryginały rzymskie, lecz z początku XII wieku. Najpiękniejsza i nienaruszona jest Madonna modląca się na sposób wschodni; inne fragmenty dają pewne wyobrażenie o jej kompozycji - życie świętego Apolinarego, patrona i ewangelizatora Rawenny; sceny Zmartwychwstania; święci Piotr i Paweł. Po wejściu do pomieszczenia po prawej stronie znajduje się mała stela przedstawiająca Chrystusa Dobrego Pasterza przy drzewie: jest to płyta nagrobna Antyfona, który zmarł w wieku 17 lat, 5 miesięcy i 12 dni, na przełomie II i III w. na długo przed Edyktem Tolerancji, a więc jest to najwcześniejsza wzmianka o chrześcijanach w Rawennie. Czerwony porfirianin, bez głowy, bez rąk i bez nóg, może być cesarzem Teodozjuszem. Przypomina to posąg Tetrarchów przed Pałacem Dożów w Wenecji, chwytających się władzy.

Klejnotem kolekcji jest katedra z kości słoniowej, siedziba biskupa z czasów bizantyjskich, uważana za jedno z najwspanialszych dzieł rzeźbiarskich z kości słoniowej w sztuce zachodniej. Znajduje się ona w wieży Porta Salustra, rzymskiej bramie, która strzegła południowego wejścia wzdłuż Cardis. Jest dziełem różnych rąk i nawet jeśli pominąć brakujące panele, nadal pozostaje widocznym arcydziełem: Jana Chrzciciela z postaciami Ewangelistów i fryzem przedstawiającym pawie, lwy, kozy i jelenie wśród winorośli, jest szczególnie fascynująca; oparcie przedstawia sceny z narodzin Chrystusa, w tym Maryję udowadniającą swoje dziewictwo przez zanurzenie; po drugiej stronie cuda Chrystusa, Jego chrzest i wjazd do Jerozolimy; podłokietniki przedstawiają starotestamentowe życie Józefa, czytane od lewej do prawej.