Lirogon wspaniały

Lirogon wspaniały – gatunek ptaka z rodziny lirogonów. Jest jednym z największych przedstawicieli rzędu wróblowych. Jeden z dwóch gatunków należących do wyodrębnionej rodziny lirogonów. Wyglądem i zachowaniem przypomina ptaki grzebiące, zwłaszcza bażanty. Słabo lata, za to świetnie biega. Występuje we wschodniej Australii, zamieszkując górzyste lasy tego regionu.

Znany jest ze swoich zdolności naśladowania praktycznie każdego zasłyszanego odgłosu. Jeden osobnik może nauczyć się śpiewu innych, nawet 20 różnych gatunków ptaków, a także wielu odgłosów mechanicznych od sygnału alarmu samochodowego po dźwięk piły łańcuchowej.

Opis gatunku

Upierzenie obydwu płci jest szarobrązowe. Cechą charakterystyczną ptaka jest długi, ozdobny ogon występujący u samców. Składa się on z 16 przekształconych sterówek: dwie zewnętrzne, pręgowane wygięte są w kształcie liry (stąd nazwa gatunkowa), 12 wewnętrznych nie posiada zwartych chorągiewek tylko srebrzyste promienie, natomiast dwie środkowe tworzą dwa długie taśmy. Ogon samicy posiada tylko 12 pozbawionych ozdób sterówek. Ważną cechą lirogona są również silne i dość długie nogi oraz pazury, dzięki którym wygrzebuje pożywienie z leśnej ściółki. Skrzydła są krótkie i zaokrąglone.

Średnie wymiary

• Długość ciała według różnych źródeł od 95 cm do 130 cm, w tym ogon nawet 60-70 cm (samiec),
• Masa ciała – 1,2 kg

Samica mniejsza od samca.

Biotop

Górzyste lasy eukaliptusowe, podzwrotnikowe i strefy umiarkowanej.

Tryb życia

Dzienny i naziemny tryb życia. Noce spędza na gałęzi drzew, na które wspina się skacząc z gałęzi na gałąź.

Pożywienie

Żywi się bezkręgowcami, które wygrzebuje z ziemi.

Rozmnażanie

Lęgi odbywają się tylko raz w roku między majem a lipcem. Samiec wybiera terytorium ok. 1 km², gdzie nie toleruje konkurentów i odbywa w przygotowanych miejscach popisowe toki. Podczas zalotów samiec tańczy na kopcu, zbudowanym przez niego ze ściółki. Wydaje przy tym głośne dźwięki przypominające odgłosy otoczenia (np. śpiew innych ptaków, ale też klakson lub szczekanie psa), rozkłada ogon nad grzbietem i potrząsając nim ukrywa się pod srebrzącymi się piórami. Po tokach samica samotnie buduje duże gniazdo w kształcie kuli na ziemi, lub w rozwidleniu konarów tuż nad nią. Wyścieła je własnym puchem, sierścią, trawą i włóknami i składa w nim jedno brunatnej barwy jajo. Pisklę wykluwa się po 40 dniach ślepe, nagie i niedołężne. Dopiero po kolejnych 47 dniach opuszcza gniazdo. Młode po wypierzeniu się pozostają przy matce nawet do 8 miesięcy. Samce uzyskują pełne, ozdobne upierzenie po dwóch latach.