Fakty o: Lorysa górska
Lorysa górska – gatunek ptaka z rodziny papug wschodnich, zamieszkujący we wschodniej i południowo-wschodniej Australii, Nowej Gwinei i na wielu wyspach Indonezji. Została introdukowana w Perth w Australii Zachodniej, w Auckland w Nowej Zelandii oraz w Hongkongu.
Taksonomia
Po raz pierwszy gatunek opisał Karol Linneusz w 1771 na podstawie holotypu z Ambon. Klasyfikacja podgatunków lorysy górskiej i ich liczba jest niejasna. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wymienia tylko 6 podgatunków – T. h. haematodus (włączono do niego T. h. intermedius), T. h. nigrogularis (włączono do niego T. h. caeruleiceps), T. h. massena (włączono do niego T. h. micropteryx), T. h. nesophilus, T. h. flavicans i T. h. deplanchii. Autorzy Kompletnej listy ptaków świata przyjęli inną klasyfikację, wedle której również i lorysa czarnobrzucha (T. (h.) rosenbergii) i lorysa niebieskobrzucha (T. (h.) moluccanus) są podgatunkami lorysy górkiej. Autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżniają 9 podgatunków: 6 tożsamych z podgatunkami uznawanymi przez IOC, dwa włączane do T. h. haematodus i T. h. nigrogularis oraz T. h. brooki, niewyróżniany ani przez IOC, ani przez autorów Kompletnej listy ptaków świata. Niektórzy autorzy za podgatunek lorysy górskiej uznawali również lorysę większą (T. forsteni) lorysę zieloną (T. weberi) i lorysę obrożną (T. rubritorquis).
Podgatunki i zasięg występowania
Klasyfikacja podgatunków jest spora. Poniższa lista uwzględnia podgatunki wyróżnione przez IOC oraz autorów Kompletnej listy ptaków świata nie uznają za odrębne taksony:
- T. h. haematodus (lorysa górska) – południowe Moluki, zachodnia Papua oraz zachodnia Nowa Gwinea
- T. h. nigrogularis – Wyspy Kai, Wyspy Aru oraz południowa Nowa Gwinea
- T. h. massena – wschodnia Nowa Gwinea, Luizjady, Wyspy Karkar, Archipelag Bismarcka, Wyspy Salomona oraz Vanuatu.
- T. h. nesophilus – Wyspy Ninigo i Wyspy Hermit
- T. h. deplanchii – Nowa Kaledonia oraz Wyspy Lojalności
- T. h. rosenbergii (lorysa czarnobrzucha) – wyspa Biak, Indonezja
- T. h. moluccanus (lorysa niebieskobrzucha) – wschodnia Australia oraz Tasmania
Została introdukowana w Perth w Australii Zachodniej, w Auckland w Nowej Zelandii, w Singapurze oraz w Hongkongu.
Morfologia
- Wygląd zewnętrzny
- Opis dotyczy podgatunku nominatywnego. Głowa brązowa lub czarna, z przodu głowy występują niebieskie lub lawendowe paski. widoczna żółta lub zielona obroża. Wierzch ciała i sterówki zielone. Pierś czerwona, przepasana niebieskoczarno. Brzuch ciemnozielony. Nogawice i pokrywy podogonowe żółtozielone. Dziób pomarańczowoczerwony, tęczówka ciemnopomarańczowa.
- Rozmiary
- długość ciała 25–30 cm, masa ciała 121–137 g.
Ekologia i zachowanie
Zamieszkują głównie obszary nizinne, odnotowywane były jednak do 2400 m n.p.m. Zasiedlają różnorodne środowiska, w tym lasy (włączając w to dziewicze lasy deszczowe), okolice siedlisk ludzkich, sawannę, zadrzewienia eukaliptusów, namorzyny, plantacje palm kokosowych. Prowadzą nomadyczny tryb życia ze względu na swoją zależność od kwitnących drzew. Przebywają w stadach z innymi papugami. Odpoczywają w stadach liczących setki osobników; na wyspach wolnych od drapieżników także i na ziemi. Głównym pokarmem lorys górskich są pyłek kwiatowy i nektar roślin, w tym eukaliptusów. Zjadają również owoce, nasiona i owady.
Lęgi
- Okres lęgowy
- W Indonezji, na Nowej Gwinei i w północnej Australii lęgi odnotowano przez większość roku. W południowej Australii okres lęgowy trwa od sierpnia do czerwca. Lorysy górskie są monogamiczne.
- Gniazda
- Zakładane są w dziuplach wyściełanych wiórami drzewnymi.
- Jaja i wysiadywanie
- Samica składa od 2 do 3 jaj o wymiarach około 27 na 22,5 mm, które są wysiadywane (wyłącznie przez samicę) około 23–25 dni (dane z niewoli).
- Pisklęta
- Młode po wykluciu karmione są przez obydwoje rodziców. Gniazdo opuszczają po około 60 dniach, lecz jeszcze przez okres trzech tygodni są dokarmiane przez rodziców. Młode są podobne do rodziców, maja jednak krótsze pióra ogonowe, a ich dzioby nie są jeszcze mocno czerwone.
Długość życia w niewoli wynosi 15–25 lat.