Fakty o: Podgorzałka zwyczajna
Podgorzałka zwyczajna, podgorzałka, kaczka białooka, kaczka podgorzałka – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych.
Nie wyróżnia się podgatunków.
Występowanie
Ptak ten zamieszkuje wyspowo pas od Europy Środkowej i Wschodniej po zachodnią Mongolię. Izolowane populacje w Libii i Pakistanie. Północne populacje wędrowne. Przeloty w marcu–maju i sierpniu–listopadzie. Zimują w basenie Morza Śródziemnego, subsaharyjskiej Afryce, Dolinie i Delcie Nilu, na Bliskim Wschodzie, południowych brzegach Morza Kaspijskiego, subkontynencie indyjskim i w południowo-wschodniej Azji. Sporadycznie zalatuje do Europy Zachodniej i Skandynawii oraz na Wyspy Kanaryjskie i Wyspy Zielonego Przylądka.
W Polsce to gatunek skrajnie nielicznie lęgowy (łączną liczebność w latach 2009–2013 oceniano na 100–130 par lęgowych), nieregularnie przelotny, zimuje sporadycznie.
Morfologia
- Cechy gatunku
- Samiec nieco większy od samicy. W szacie godowej samiec ma głowę, szyję i pierś kasztanowordzawe, na podbródku biała plama, oczy białe. Boki brązowoszare, a grzbiet ciemnobrązowy lub czarniawy. Brzuch i podogonie białe. Samica podobna do samca, lecz brak jej białej plamy na podbródku, a kolor głowy i szyi zlewa się z kolorem boków. Ma też brązowe oczy i bardziej matowe upierzenie. U obu płci białe lusterko, które w locie widoczne jest jako charakterystyczny biały pas. Tęczówka samca biała, a samicy brązowa.
- Wymiary średnie
- długość ciała ok. 40–46 cmdługość skrzydła 17–19 cm rozpiętość skrzydeł 63–67 cmmasa ciała ok. 400–700 g
Ekologia
- Biotop
- Stojące, gęsto zarośnięte zbiorniki słodkiej wody.
- Gniazdo
- Na lądzie, w pobliżu wody, ukryte w gęstej roślinności.
- Jaja
- W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w kwietniu–maju 6 do 14 jaj w kolorze od brązowego po żółto-zielony.
- Wysiadywanie
- Jaja wysiadywane są przez okres 25 do 28 dni przez samicę. Zagniazdownik, pisklęta usamodzielniają się po 8 tygodniach.
- Pożywienie
- Rośliny wodne i ich nasiona z niewielką domieszką bezkręgowców, drobnych rybek i płazów, ikry i skrzeku. Pokarm zdobywa pływając z zanurzoną głową lub nurkując.
Ochrona
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii NT (bliski zagrożenia). Gatunek silnie zagrożony, wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą, wymaga ochrony czynnej.
Słowenię