Czapla nadobna

Czapla nadobna – gatunek dużego ptaka z rodziny czaplowatych, zamieszkujący w zależności od podgatunku:

• czapla nadobna (Egretta garzetta garzetta) – Eurazja pasem od Francji po Półwysep Koreański i Japonię oraz Indie, Bliski Wschód i północna Afryka. Podgatunek wędrowny, zimuje w Afryce i na południu Azji.

Do Polski regularnie zalatuje, zwłaszcza na południe; dwukrotnie stwierdzono jej lęgi – w 2003 i 2012 roku.

• czapla wyspowa (Egretta garzetta nigripes) – wyspy południowo-wschodniej Azji i Pacyfiku.
• Egretta garzetta immaculata – Australia i Nowa Zelandia.
• czapla zmienna (Egretta garzetta dimorpha) – pas od Kenii po Mozambik oraz Madagaskar. Takson o niepewnej pozycji taksonomicznej, przez niektórych systematyków podnoszony do rangi gatunku.

Dwa kolejne taksony, uznawane kiedyś za podgatunki czapli nadobnej (E. g. gularis i E. g. schistacea), wydzielono w osobny gatunek – czaplę rafową.

Cechy gatunku

Upierzenie śnieżnobiałe, dziób niebieski, nogi ciemne, stopy jaskrawo żółte. W okresie godowym u nasady szyi, na grzbiecie i na ogonie wyrastają długie pióra, lekko uniesione o rozdzielonych promieniach, tworzące delikatną pelerynę. Te pióra mające 18–21 cm i będące jej ozdobą okazały się dla człowieka atrakcją: od średniowiecza po XVIII wiek sporządzano z nich kity zdobiące hełmy rycerstwa, czapki szlachty (także polskiej) i kapelusze wyższych oficerów, a nawet przybrania głów koni należących do możnowładców; modną dekoracją damską stały się w XIX wieku (egreta). Upierzenie spoczynkowe jest podobne, ale bez ozdobnych piór. Odlatują na zimowiska we wrześniu i październiku, a nawet w listopadzie, wraca od marca do maja. Mniejsza w porównaniu z innymi czaplami. Można usłyszeć jej dźwięczne okrzyki „kark”. Jest 2 razy mniejsza od podobnej czapli białej, która nie ma piór ozdobnych na głowie, a tylko na grzbiecie (dł. 50 cm) oraz ma czarny dziób u nasady żółty.

Wymiary średnie

dł. ciała ok. 55–65 cmrozpiętość skrzydeł ok. 88–95 cmmasa ciała ok. 450–600 g

Biotop

Wszelkie wody, zarówno słodkie jak i słone, o ile znajdują się na brzegu krzewy lub drzewa, na których można zbudować gniazdo. Spotkać ją można na bagnach. Poza okresem lęgowym ten warunek nie jest konieczny.

Gniazdo

Na ziemi pod osłoną krzewów, na drzewach, czasem w trzcinach. Zbudowane z cienkich łodyg, suchych wiech trzcin dostarczanych przez samca. Samica buduje gniazdo i broni go przed sąsiadami, którzy chętnie rozkradają go z materiałów pod jej nieobecność. Towarzyski ptak, tworzy kolonie lęgowe, często z innymi gatunkami czapli, a także kormoranami.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 3–6 niebieskawych jaj. Składa je na północy w marcu – czerwcu, w Azji południowej w lipcu – wrześniu, a w Afryce podczas pory deszczowej.

Wysiadywanie i dorastanie

Jaja wysiadywane są przez okres 20–25 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo po około 30 dniach. Rodzice karmią je płazami, wodnymi stawonogami, drobnymi ssakami, mięczakami, a nawet pisklętami innych gatunków ptaków. Pod nieobecność rodziców wychodzą z gniazda na pobliskie gałęzie i wracają dopiero gdy wrócą, są jeszcze wtedy słabo opierzone. Okres ten trwa 6 tygodni. Gdy na dobre opuszczą gniazdo, przebywają jeszcze przez pewien czas w pobliżu rodziców w okolicy kolonii.

Pożywienie

Drobne zwierzęta wodne. Żerują w płytkich wodach stojących, pokonując niekiedy 10–20 km dziennie.