Ortolan

Ortolan, znany również jako trznadel ortolan, należy do rodziny trznadli Emberizidae. Ten niewielki ptak śpiewający, dawniej klasyfikowany razem z ziębami, współcześnie posiada wyraźnie wyodrębnioną tożsamość uznaną przez ornitologów. Nazwa rodzaju, Emberiza, ma korzenie w staro-wysokoniemieckim, podczas gdy nazwa gatunkowa, hortulana, pochodzi od włoskiego słowa "ortolana". Angielska nazwa „ortolan” wywodzi się od średniofrancuskiego, oznaczającego „ogrodnik.”

W kuchni francuskiej ortolany są uważane za rarytas i tradycyjnie spożywane w całości. Konsumenci często zakrywają głowy serwetką podczas jedzenia ptaka, co jest praktyką głęboko zakorzenioną w kulinarnych tradycjach. Jednak z biegiem lat populacja ortolanów we Francji zmniejszyła się z powodu nadmiernych polowań, co skłoniło rząd do wprowadzenia przepisów ochronnych w 1999 roku, które miały być ściślej egzekwowane od 2007 roku.

Ortolan trznadel (Emberiza hortulana), po raz pierwszy opisany przez Carla Linneusza w 1758 roku, jest blisko spokrewniony z trznadlem Cretzschmara. Ortolan występuje na dużych obszarach Europy i zachodniej Azji, z okazjonalnymi obserwacjami aż po Indie. Gniazduje na ziemi lub w jej pobliżu, a jego głównym pożywieniem są nasiona i owady.

Podczas jesiennej migracji do Afryki ortolany są tradycyjnie łapane i tuczone, a następnie topione w Armagnacu i pieczone. Tradycyjny sposób delektowania się tym rarytasem polega na spożywaniu ptaka w całości, często z serwetką zakrywającą twarz konsumenta. Choć polowanie na ortolany zostało zakazane we Francji w 1999 roku, nielegalne praktyki utrzymywały się do czasu wprowadzenia surowszych egzekucji.

Zgodnie z prawem Unii Europejskiej, zabijanie, niepokojenie, niszczenie gniazd lub sprzedaż ortolanów, zarówno żywych jak i martwych, jest nielegalne. Mimo tych ochron, Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje trznadla ortolana jako gatunek najmniejszej troski. Ortolany znalazły również swoje miejsce w różnych odniesieniach kulturowych, pojawiając się w literaturze, filmach i programach telewizyjnych.