Zengpiyan, Guilin

Zengpiyan to neolityczne stanowisko jaskiniowe w południowych Chinach. Znajduje się w regionie Guilin na południowo-zachodnim skraju góry Dushan w autonomicznym regionie Guangxi i jest uważana za jedną z najważniejszych jaskiń neolitycznych w Chinach, ponieważ jest jednym z wielu niezależnych ośrodków wprowadzania udomowienia zwierząt i garncarstwa.

Jaskinia została odkryta w 1969 roku, a wykopaliska archeologiczne rozpoczęły się w 1973 roku. Datowanie wykazało, że jaskinia była zamieszkana między 9000 a 7500 lat temu, przy czym najstarsza warstwa pochodzi sprzed 12000 lat. Ta naturalna jaskinia była wykorzystywana jako miejsce zamieszkania, ale czy było to tylko sezonowe siedlisko, nie jest jeszcze jasne. Główna jaskinia ma powierzchnię około 220 m2 i jest skierowana na południowy zachód, w sąsiedztwie rzeki Li, z sąsiadującymi lasami do polowań, jeziorami do łowienia ryb i równinami do zbierania dzikich warzyw.

Do tej pory w wyniku wykopalisk znaleziono ponad 30 zwłok ludzkich, 110 gatunków ssaków, ptaków, ryb i gadów, ponad 1000 sztuk polerowanych i przebijanych wyrobów kamiennych i kościanych, zęby zwierząt, muszle małży i ponad 10 000 sztuk ceramiki. Odkryto również wiele palenisk i dołów na odpadki. W tylnej części jaskini nagromadzony jest materiał kamienny. W starszych osadach licznie występowały półfabrykaty narzędzi kamiennych. Z nowszych warstw wydobyto narzędzia z kamienia ciosanego i polerowanego. Artefakty kostne obejmowały włócznie rybackie, groty strzał, igły i szpilki do włosów.

W jaskini znaleziono jedne z najstarszych w kraju fragmentów ceramiki, ponieważ uważa się, że pojawienie się ceramiki na tym obszarze ma związek z odżywianiem się ślimakami słodkowodnymi. "Sądząc po ilości muszli ślimaków znalezionych w różnych warstwach, ślimaki słodkowodne były jednym z ich podstawowych pokarmów". Według chińskich archeologów najstarsza miejscowa ceramika pochodzi sprzed 12 tys. lat BP. Ceramikę z nowszych warstw zaliczono do typu "String pattern-Guan-vessel-type".

Przez pewien czas jaskinia musiała służyć także jako prymitywny grobowiec, ponieważ odkryto w niej kości około 30 ludzi. Nie odnaleziono dołów grobowych ani narzędzi pogrzebowych. Ciała były pochowane głównie w pozycji kucznej.

Jaskinia została ostatecznie opuszczona po 5 tys. lat zamieszkiwania, kiedy około 7 tys. lat temu rozpoczął się ciepły i wilgotny okres, a jaskinia, znajdująca się zaledwie metr nad otaczającą ją równiną, była często zalewana.

Twierdzenie, że świnia została udomowiona w tym miejscu, pozostaje kontrowersyjne i nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi.

uczeni Zhang Chia i Hsiao-chun Hung w "Later hunter-gatherers in southern China, 18 000-3000 BC": "Pakiet neolityczny" nie do końca pasuje do tego fascynującego rozdziału ludzkiego doświadczenia, w którym garncarstwo, agregacja społeczna, udomowienie zwierząt i uprawa ryżu pojawiają się w różnych miejscach i czasie. Autorzy definiują rolę "zbieraczy używających ceramiki", wyrafinowanych myśliwych-zbieraczy, którzy pozostawiali w jaskiniach i na wydmach skorupy lub skorupy ryb. Ci kolonizujący nierolnicy dzielili liczne atrybuty kulturowe z uprawiającymi ryż nad Jangcy, rówieśnikami, z którymi żyli przez ponad 5000 lat. Niektórzy rolnicy stawali się z kolei myśliwymi-zbieraczami, gdy rozprzestrzeniali się na mniej żyzne gleby. Nie jest to więc proste, liniowe przejście, ale praktyka pomysłowych strategii, adaptacji i powiązań na wielkiej, zróżnicowanej ziemi."

W 2001 r. Zengpiyan został wpisany na listę zabytków Chińskiej Republiki Ludowej.