Orzeł południowy

Występowanie

Zamieszkuje ciepłe rejony Eurazji i Afryki - południową Europę (basen Morza Śródziemnego), Afrykę (na północ i południe od Sahary) i Azję, nieciągły zasięg od Półwyspu Arabskiego po jej południowo-wschodnią część, osiadły. Liczebność europejskich populacji jest niewielka i zamyka się rozmieszczeniem w większości na Półwyspie Iberyjskim.

Podgatunki

Wyróżniono dwa podgatunki A. fasciata:

• orzeł południowy (Aquila fasciata fasciata) – północna Afryka i południowa Europa do południowych Chin i Indochin.
• orzeł jastrzębiowaty (Aquila fasciata renschi) – Małe Wyspy Sundajskie.

Charakterystyka

To duży orzeł o silnej budowie. Występuje w dwóch formach barwnych (niezależnie od wieku lub płci) - podobny do jasnej formy orzełka włochatego, ale w porównaniu z nim jest nieco większy. Jedna forma ma biały spód ciała i ciemnobrązowe cętki na piersiach, u drugiej ich tam nie ma. Wierzch jest ciemny z białawymi plamami na górze i środku. Część brzuszna ma barwę białawą, również przednia część skrzydeł jest biała, a wewnętrzny ich fragment jest szeroki, czerniawy z ukośnym pasem. Natomiast tylna część skrzydeł jest szara i widać na niej delikatne rozmyte prążki. Ma małą głowę wyraźnie odcinającą się od reszty ciała, co sprawia wrażenie głębokich piersi. Młode ptaki mają rudobrązowy odcień o rudym spodzie i szarych lotkach - wewnętrzne dłoniowe są jaśniejsze. Przez środek ich skrzydła biegnie początkowo wąski, a potem, wraz z wiekiem, coraz bardziej szeroki pas. Niektóre z młodszych ptaków mogą być bielsze na spodzie i brakuje im ciemnego pasa oraz plam na nadgarstku. Prowadzi osiadły i skryty tryb życia, więc trudno go zauważyć.

Lot

Nad górskimi rejonami, które zasiedlają przez wiele lat, od jesieni wykonują widowiskowe loty. W locie dorosłe osobniki rozpoznaje się po białych barkówkach i ciemnym, szerokim pasie na skrzydłach. Prostokątny ogon jest dość duży. Jego wielkie skrzydła w pewnym stopniu przypominają skrzydła jastrzębia. Z przodu są zgięte, a w czasie szybowania widać ich tylny prosty brzeg. Niektórzy określają orzełka jako "orłojastrzębia" dopatrując się w nim cech wspólnych - siły orła przedniego i szybkości jastrzębia.

Wymiary ciała

Długość ciała

650-720 mm

Rozpiętość skrzydeł

165 cm

Masa ciała

ok. 2 kg

Biotop

Preferuje półpustynie i stepy, choć może gnieździć się również w wysokich górach i na bezleśnych płaskowyżach.

Gniazdo

Dana para ptaków ma wiele gniazd ukrytych w niszach skalnych. Budują je z gałązek na wyniosłych skałach. Terytoria orzełków południowych sięgają 10 000 ha.

Pożywienie

Nad Morzem Śródziemnym ich głównym pożywieniem są głównie kuropatwy czerwone i dzikie króliki. Mogą też chwytać kawki i gołębie. Polują na zwierzynę spadając z wielkiej wysokości lub z zasadzki. Gdy łapią ptaki ścigają je ze zręcznością wśród drzew.