Traszka Waltla

Żebrowiec iberyjski, znany także jako żebrowiec hiszpański lub gallipato, to fascynujące stworzenie występujące w środkowej i południowej części Półwyspu Iberyjskiego oraz w Maroku. Jest największym gatunkiem traszki w Europie i słynie ze swojego unikalnego mechanizmu obronnego: jego ostre żebra mogą przebić skórę, aby odstraszyć drapieżniki.

Jedną z najbardziej niezwykłych cech tego żebrowca jest jego zdolność do regeneracji utraconych części ciała, dzięki wysoce skutecznemu układowi odpornościowemu oraz żebrom pokrytym kolagenem. Na wolności te traszki mogą dorastać do 30 cm (około jednej stopy), chociaż w niewoli zazwyczaj osiągają około 20 cm (8 cali). Zamieszkują głównie chłodne, spokojne i głębokie wody, gdzie żywią się owadami, robakami i kijankami.

Określenie płci u żebrowców iberyjskich jest głównie determinowane przez chromosomy płci, ale może być również wpływane przez czynniki takie jak temperatura i hormony. Niestety, te traszki stają w obliczu kilku zagrożeń związanych z ochroną. Są wymienione jako bliskie zagrożenia (Near Threatened) przez IUCN z powodu utraty siedlisk, inwazyjnych gatunków, zanieczyszczeń i śmiertelności na drogach.

Co ciekawe, żebrowce iberyjskie były wysyłane na misje kosmiczne ze względu na ich unikalne zdolności regeneracyjne i powolny rozwój. Misje te dostarczyły cennych informacji na temat tego, jak regeneracja działa w warunkach mikrograwitacji.

Naukowcy szczególnie interesują się tym żebrowcem jako organizmem modelowym do badania regeneracji u dorosłych. Potrafią odnawiać utracone kończyny, uszkodzone tkanki serca, komórki mózgowe, soczewki oka, a nawet rdzeń kręgowy. Sekwencjonowanie ich genomu było znaczącym krokiem naprzód w zrozumieniu genetycznych podstaw ich niesamowitych zdolności regeneracyjnych.