Masrur Temples, Kangra

Świątynie Masrur, nazywane także Masroor Temples lub Rock-cut Temples at Masrur, to pochodzący z początku VIII wieku kompleks wykutych w skale świątyń hinduistycznych w dolinie Kangra nad rzeką Beas w Himachal Pradesh w Indiach. Świątynie zwrócone są na północny wschód, w kierunku pasma Dhauladhar w Himalajach. Są one odmianą północnoindyjskiego stylu architektonicznego Nagara, poświęconego tradycjom hinduizmu: Sziwie, Wisznu, Dewi i Saurze, z zachowaną ikonografią prawdopodobnie inspirowaną przez henoteistyczne ramy.

Choć w zachowanej formie jest to duży kompleks świątynny, badania archeologiczne sugerują, że artyści i architekci mieli o wiele bardziej ambitny plan i kompleks pozostaje niekompletny. Znaczna część rzeźb i płaskorzeźb w świątyni Masrur zaginęła. Zostały one również dość mocno zniszczone, najprawdopodobniej w wyniku trzęsień ziemi.

Świątynie zostały wykute w monolitycznej skale z szikharą i wyposażone w święty basen z wodą, zgodnie z zaleceniami hinduskich tekstów dotyczących architektury świątynnej. Świątynia ma trzy wejścia od strony północno-wschodniej, południowo-wschodniej i północno-zachodniej, z których dwa są niekompletne. Dowody sugerują, że zaplanowano i rozpoczęto budowę czwartego wejścia, ale pozostawiono je w większości niekompletne, co zostało potwierdzone przez zespoły archeologiczne z początku XX wieku, ale zignorowane, co doprowadziło do błędnej identyfikacji i błędnych raportów. Cały kompleks jest symetrycznie rozplanowany na kwadratowej siatce, gdzie główna świątynia otoczona jest mniejszymi świątyniami w układzie mandali. Główne sanktuarium kompleksu świątyń ma plan kwadratu, podobnie jak inne świątynie i mandapa. W kompleksie świątynnym znajdują się płaskorzeźby głównych wedyjskich i puranicznych bogów i bogiń, a fryzy opowiadają legendy z tekstów hinduistycznych.

Kompleks świątynny został po raz pierwszy opisany przez Henry'ego Shuttlewortha w 1913 r. co zwróciło uwagę archeologów. W 1915 r. zostały one niezależnie zbadane przez Harolda Hargreavesa z Archaeological Survey of India. Według Michaela Meistera, historyka sztuki i profesora specjalizującego się w indyjskiej architekturze świątynnej, świątynie w Masrur są zachowanym przykładem hinduistycznej architektury w stylu górskim, która ucieleśnia ziemię i otaczające ją góry.