Víðgelmir

Víðgelmir to rura lawowa znajdująca się w polu lawowym Hallmundarhraun w zachodniej Islandii, około 2 km na południowy wschód od gospodarstwa Fljótstunga w Hvítársíða, Borgarfjörður. Dach rury lawowej zawalił się, tworząc dwa duże otwory w pobliżu jej północnego końca, które są jedynymi znanymi wejściami. Víðgelmir ma 1585 m długości, a największa część korytarza jaskini ma 15,8 m wysokości i 16,5 m szerokości, co czyni ją zdecydowanie największym tego typu obiektem na Islandii. Jaskinia ma szerokie wejście, ale w niektórych miejscach zwęża się. W 1991 roku przy pierwszym zwężeniu zainstalowano żelazną bramę, aby zachować te delikatne formacje lawowe i speleotemy, które nie uległy jeszcze zniszczeniu. W jaskini odkryto dowody pobytu ludzi, pochodzące prawdopodobnie z epoki wikingów, które są przechowywane w Muzeum Narodowym Islandii. Długie odcinki dna jaskini są bardzo nierówne i nie należy poruszać się po nich bez przewodnika. W pobliskiej Fljótstunga można zwiedzać z przewodnikiem.

Rury lawowe powstają, gdy w strumieniu lawy o niskiej lepkości tworzy się ciągła i twarda skorupa, która następnie grubieje i tworzy dach nad strumieniem roztopionej lawy. Po ustąpieniu erupcji wciąż roztopiona lawa poruszająca się pod skorupą nadal spływa w dół, pozostawiając otwartą rurę lawową. W Hallmundarhraun odkryto wiele innych rur lawowych, przede wszystkim Surtshellir i Stefánshellir.