Mandryl równikowy

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy opisany naukowo przez F. Cuviera w 1807 roku pod nazwą Simia leucophaea na łamach czasopisma „Annales du Muséum National d'Histoire Naturelle”. Jako miejsce typowe autor wskazał Afrykę.

Podgatunki

Wyróżniono dwa podgatunki M. leucophaeus:

• M. leucophaeus leucophaeus – mandryl równikowy
• M. leucophaeus poensis – mandryl wyspowy

Występowanie

Zamieszkują zalesione tereny w Nigerii i Kamerunie oraz na wyspie Bioko (Gwinea Równikowa), od nizin do wysokości 1000 m n.p.m. W Nigerii znane są z obszaru między rzekami Cross i Sanaga na południowym wschodzie kraju, a jednokrotnie odnotowane zostały na południe od Sanagi, przy Ongue Creek. W Kamerunie ich zasięg obejmuje zachodnią i południowo-zachodnią część kraju z Parkiem Narodowym Korup włącznie. Na wyspie Bioko występuje tylko endemiczny podgatunek M. l. poensis ograniczony w swym występowaniu do jej południowo-zachodniego krańca.

Wygląd

Długość głowy i tułowia 61 do 75 cm, wysokość w ramionach 55 do 60 cm, ogon o długości 5–8 cm. Pysk jest kościsty, ma niepokryty futrem front, jest to bardzo wyraźnie zaznaczona kość tworząca nos oraz kości policzkowe. Twarz ma kolor czarny, który silnie kontrastuje w z szarobiałą sierścią jej otoczenia, w tym brody u samców. Owo jednolite ubarwienie twarzy odróżnia go od Mandrillus sphinx. Ubarwienie ciała jest niejednolite, od czerni i szarości, do brązu, miejscami białe lub oliwkowe. Modzele pośladkowe koloru liliowego, czerwono obrzeżone. Średnia masa ciała samców wynosi 25 kg, samic 11,5 kg. Samce są nawet do 35 kg cięższe niż samice. Występuje wyraźny dymorfizm płciowy.

Ekologia

Mandrillus leucophaeus jest gatunkiem pół naziemnym. Żyją one w grupach około dwudziestu osobników, które okresowo mogą się ze sobą łączyć w zespoły do dwustu osobników. Stadom przewodzą starsze samce. Sezon urodzeń trwa od grudnia do kwietnia. Długość ciąży nie była badana, ale jest uznawana za podobną do długości ciąży u Mandrillus sphinx, czyli między 176 dni. Matki opiekują się potomstwem i zapewniają mu ochronę. Czasem pomagają w tym samce. Okresowo występuje obrzmienie okolicy sromu, krocza, czasem odbytu. Jest ono największe w okresie owulacji. Samice zachęcają w ten sposób samców i dają znak gotowości seksualnej.

Mandryl ten odżywia się zarówno owocami, ziołami, korzeniami, jajami, owadami, jak i okazjonalnie małymi ssakami.