Żuraw stepowy

Żuraw stepowy – gatunek dużego ptaka wędrownego z rodziny żurawi. Zamieszkuje pas od wybrzeży Morza Czarnego przez Azję Środkową aż po Mongolię i północno-wschodnie Chiny, niewielka populacja lęgowa także we wschodniej Turcji; mała populacja w północno-zachodniej Afryce wymarła w 2 połowie XX wieku. Zimuje w Afryce Subsaharyjskiej oraz na subkontynencie indyjskim. Do Polski zalatuje wyjątkowo. Nie wyróżnia się podgatunków.

Cechy gatunku

Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Ciało szaropopielate, głowa i szyja czarne, za okiem białe pióra tworzą charakterystyczny czub. Pióra z szyi zasłaniają pierś. Lotki drugorzędowe wydłużone. Osobniki młodociane mają krótsze lotki i czuby za okiem. Ogólnie są ciemniejsze, a pióra za okiem są szare.

Wymiary średnie

• Długość ciała ok. 90–100 cm, nie licząc ogona – 50–55 cm
• Rozpiętość skrzydeł ok. 165–185 cm
• Masa ciała ok. 2–3 kg

Biotop

Spotykany do wysokości około 3000 m n.p.m. (w Kirgistanie). Zasiedla sawannę, stepy, nieużytki, obszary trawiaste lub kamieniste, także półpustynie i pustynie, jeśli jest dostępna woda. Kiedy gniazduje, wybiera obszary ze skupionymi w zarośla roślinami, np. ostnicą (Stipa) kostrzewą (Festuca) i Artemesia. Podczas zimowania zasiedla nagie wybrzeża jezior, innych zbiorników czy mokradeł (ogółem obszarów zwanych z hindi झील – jheel).

Gniazdo

Na ziemi, na suchym trawiastym lub pokrytym żwirem terenie. Niekiedy ptaki znoszą nieco roślinności lub kamyków, jednak częściej składają swoje jaja wprost na ziemi lub w wydrapanym zagłębieniu. Przeważnie żurawie stepowe umieszczają swoje gniazda 3 do 4 km od siebie.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju - lipcu 2 jaja, rzadko 1 lub 3. Jaja mają wymiary około 83 na 53 mm, ważą blisko 125 g. W porównaniu do jaj żurawia zwyczajnego (G. grus), jaja żurawia stepowego cechuje raczej długi i wąski kształt.

Inkubacja, pisklęta

Jaja składane w odstępach 24–28 godzin, wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 27–29 dni przez obydwoje rodziców. Młode po 3–4 dniach życia umieją samodzielnie pobierać pokarm. Pisklęta opierzają się po około 55–65 dniach życia, a po dwóch latach osiągają dojrzałość płciową.

Pożywienie

Pokarm roślinny z niewielką domieszką bezkręgowców i małych kręgowców, np. jaszczurek. W trakcie wędrówek chętnie pożywia się na uprawach, np. zbóż, fasoli lub orzachy podziemnej.

Ochrona

W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.