Sæbø sword

Miecz z Sæbø to fascynujący relikt z wczesnego IX wieku, odkryty w 1825 roku w kurhanie w Sæbø, w Vikøyri, położonym w malowniczym regionie Sogn w Norwegii. Obecnie ten wikiński miecz znajduje się w Muzeum w Bergen w Norwegii.

Jedną z najbardziej intrygujących cech miecza z Sæbø jest inskrypcja na jego ostrzu. W 1867 roku George Stephens zidentyfikował tę inskrypcję jako runiczną i zauważył obecność symbolu swastyki. Chociaż ostrze nie jest dobrze zachowane, a inskrypcja ledwo czytelna, jeśli interpretacja Stephensa jest prawidłowa, miecz ten stanowiłby rzadki przykład wikińskiej broni z runicznymi grawerunkami.

Sklasyfikowany jako 'Typ C' przez znanego archeologa Jana Petersena, miecz z Sæbø wyróżnia się unikalnymi elementami. W szczególności posiada ślady metalowych nici wzdłuż szerokich boków górnej części rękojeści, co jest cechą rzadko spotykaną w innych mieczach tego typu. Sama inskrypcja, wykonana w technice inkrustacji żelazem blisko rękojeści, wydaje się być imitacją zagranicznych inskrypcji na mieczach, ponieważ nie ma odpowiedników w rodzimych tradycjach wikińskich.

Stephens udokumentował tę inskrypcję w swojej książce z 1867 roku, „Handbook of the Old-Northern Runic Monuments of Scandinavia and England”. Przedstawił ilustrację pokazującą pięć run lub znaków przypominających runy z symbolem swastyki w centrum. Stephens zinterpretował swastykę jako reprezentującą sylabę „þur”, związaną z nordyckim bogiem Thorem, i rozszerzył odczyt na „oh Þurmuþ”, co przetłumaczył jako „Posiada, Thurmuth”. Ta interpretacja łączyła symbol swastyki z młotem Thora, znaczącym elementem ikonografii wikińskiej epoki pogaństwa nordyckiego.

Ta interpretacja wywołała dyskusje naukowe, szczególnie na Międzynarodowym Kongresie Antropologii i Prehistorycznej Archeologii w Budapeszcie w 1876 roku, gdzie eksperci debatowali, czy swastyka symbolizowała „błogosławieństwo” czy „szczęście”. Niestety, miecz uległ uszkodzeniu w wyniku obróbki kwasem w Muzeum Duńskim, jak zauważył Stephens w 1889 roku. Ta obróbka poważnie uszkodziła inskrypcję, czyniąc ją niemal nieczytelną. To uszkodzenie zostało udokumentowane w książce A. L. Lorange’a.