Chołodeć

Galareta to wyjątkowa potrawa, w której składniki są zatopione w żelatynie, powstałej na bazie bulionu mięsnego lub consomme. Znana jest również jako galareta mięsna lub aspik. W Stanach Zjednoczonych słodkie potrawy z komercyjnych mieszanek żelatynowych często nazywane są sałatkami z galaretki.

Historia galarety sięga X wieku, a jej przepisy można znaleźć w najstarszych znanych arabskich książkach kucharskich. Początkowo galarety mięsne były przygotowywane, zanim pojawiły się ich wersje owocowe i warzywne. W średniowieczu kucharze odkryli, że zagęszczony bulion mięsny może zamienić się w galaretę. Marie-Antoine Carême spopularyzował użycie galarety we Francji, zwłaszcza jako sosu do zimnych dań z ryb i drobiu, znanego jako chaud-froid.

Do przygotowania galarety używa się bulionu, który naturalnie tężeje dzięki zawartej w mięsie żelatynie. Można dodać różne składniki, takie jak mięso, owoce czy warzywa. Galarety podaje się na zimno, aby zapobiec ich roztopieniu. Gdy połączone ze śmietaną, galarety mięsne noszą nazwę chaud-froid. Różne rodzaje mięsa mogą wymagać dodatkowej żelatyny, aby odpowiednio się związały, przy czym bulion cielęcy jest szczególnie bogaty w żelatynę. Buliony rybne często wymagają dodatkowej żelatyny, aby utrzymać swój kształt. Galareta może być bezbarwna lub mieć odcień bursztynu i jest używana do ochrony jedzenia, dodawania smaku lub jako element dekoracyjny.

Istnieją trzy główne rodzaje galarety: delikatna, krojona i niejadalna. Galareta delikatna jest miękka, podczas gdy galareta krojona jest twardsza i formowana. Galareta niejadalna pełni funkcje dekoracyjne. Galareta jest często używana do glazurowania potraw w konkursach kulinarnych i tworzenia dekoracyjnych kształtów. Galareta wieprzowa, przygotowywana z tanich kawałków wieprzowiny, jest popularna w wielu krajach. W Serbii podobne danie nazywa się pihtije, przyrządzane z niskiej jakości mięsa wieprzowego.

Na całym świecie różne kultury mają swoje wersje galarety. W Europie Wschodniej jest kholodets, w Korei - jokpyeon, a w Nepalu - ta khaa. Inne międzynarodowe warianty to hladetina w Chorwacji, răcituri w Rumunii i žolca w Słowenii. Potrawy z galarety są również popularne w Danii, Gruzji i wielu innych krajach, mając unikalne składniki i metody przygotowywania.