Pelikan kędzierzawy

Pelikan kędzierzawy – gatunek dużego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny pelikanów. Występuje wyspowo, głównie w południowo-zachodniej i środkowej Azji, poza tym w Europie: w deltach Wołgi i Dunaju oraz na jeziorach Prespa i Ochrydzkim. W starożytności gniazdował w Europie Zachodniej, a do połowy XIX wieku na Węgrzech. Zimuje w krajach wschodniej części basenu Morza Śródziemnego, w południowej Azji, zaś populacja z Mongolii – na wschodnich wybrzeżach Chin. Nie wyróżnia się podgatunków.

Tylko wyjątkowo pojawia się w Polsce. Pelikany kędzierzawe zostały kilkakrotnie sfotografowane na terenie Polski w 2010 roku, również w Warszawie (prawdopodobnie był to ten sam osobnik, który dokonał przelotu nad Polską), a także w latach: 2015 i 2016. Łącznie do końca 2018 odnotowano 6 potwierdzonych stwierdzeń.

Cechy gatunku

Upierzenie ciała białe z szaroniebieskim nalotem, srebrne pokrywy skrzydeł. Lotki pierwszorzędowe czarne, drugorzędowe szare. Linia upierzenia na czole prosta. Na głowie i szyi nastroszony czub. Dziób długi i potężny, żółty. W szacie godowej worek skórny pod żuchwą jest pomarańczowo-czerwony, w spoczynkowej – różowy. Nogi szaroniebieskie, żółta plama na piersi. Młode białe.

Wymiary średnie

• Długość ciała ok. 160–175 cm
• Rozpiętość skrzydeł 280–290 cm
• Masa ok. 11–15 kg

Biotop

Rozlewiska, duże jeziora, delty rzek z dużą ilością wysepek lub szerokim pasem trzcin, rzadziej wybrzeża.

Gniazdo

Gnieździ się kolonijnie. Gniazda blisko siebie. Gniazda buduje z trzcin, traw i patyków, spaja je odchodami.

Jaja

W zniesieniu 2–4 jaja.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane przez okres około 31 dni. Młode stają się w pełni opierzone po 75–85 dniach życia. Dojrzałość płciową osiągają po 3 lub 4 latach.

Pożywienie

Niemal wyłącznie ryby. Poluje samotnie lub współpracuje w grupach.

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody do 2016 był zaliczany do kategorii VU (gatunek narażony. W 2017 zmieniono kategorię na NT (bliski zagrożenia), czego powodem był wzrost liczebności populacji europejskich dzięki podjętym działaniom ochronnym. W tym samym roku całkowitą liczebność populacji szacowano na 11 400–13 400 dorosłych osobników. W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej.