Rosja Klimat

Klimat Rosji

Ze względu na ogromną powierzchnię, dużą różnorodność krajobrazu i rzeźby terenu Rosja znajduje się pod wpływem kilku odmian klimatycznych. Na większości terytorium przeważają odmiany klimatu umiarkowanego oraz subarktycznego. Na mniejszych obszarach doświadczyć można klimatu tundry, górskiego oraz podzwrotnikowego śródziemnomorskiego.

Znaczną część kraju obejmuje klimat umiarkowany kontynentalny, który charakteryzuje się wyraźnie występującymi po sobie porami roku. Lata (czerwiec-sierpień) są zazwyczaj ciepłe i słoneczne, a zimy (grudzień-luty) mroźne i obfitujące w śnieg. Natomiast wiosna (marzec-maj) i jesień (wrzesień-listopad) to miesiące przejściowe, które mogą zaskakiwać zarówno dużą ilością słonecznych, jak i pochmurnych, zimnych dni. Wyróżnić możemy dwa typy tego klimatu: wilgotny i suchy.

Klimat umiarkowany kontynentalny o odmianie wilgotnej występuje w środkowej części kraju (Kaliningrad, Moskwa, Sankt Petersburg, Nowosybirsk, Jekaterynburg, Kazań, Irkuck). Latem dni są długie i ciepłe, temperatury wahają się w granicach 68°F - 79°F, zdarzają się również upały sięgające 86°F. Roczna suma opadów wynosi 23.6″ – 31.5″, a największe ich nasilenie przypada także na okres letni. W niektórych miejscach położonych na północy, w pobliżu koła podbiegunowego można oglądać zjawisko „białych nocy”, kiedy to słońce nie chowa się za horyzontem. Zimą natomiast słupek rtęci spada od 14°F do 23°F, a często zdarzające się mrozy sięgające do -4°F. Dodatkowo sytuację pogarsza wiatr powodujący, że temperatura odczuwalna jest znacznie niższa. Powszechnym zjawiskiem są opady śniegu, które utrzymują się przez kilka miesięcy. Wiosna i jesień są nieprzewidywalne, może być słonecznie i miarę ciepło lub chłodno i deszczowo. Późną jesienią lub wczesną wiosną na niektórych obszarach wciąż zalega śnieg, a temperatury utrzymują się na poziomie 32°F.

Z kolei klimat umiarkowany kontynentalny o odmianie suchej pojawia się w południowej części Rosji (m.in. Saratów, Wołgograd) oraz na terenach stepowych (Step Kazachski, Step Pontyjski). Pogoda jest zbliżona do tej w klimacie umiarkowanym kontynentalnym wilgotnym. Kapryśna aura cechuje jesień i wiosnę, lata są ciepłe i słoneczne, a zimy mroźne i śnieżne. Tylko letnie temperatury są o kilka stopni wyższe i opady deszczu występują dużo rzadziej i mniej intensywnie, około 15.7″ rocznie.

Monsunową odmianę klimatu umiarkowanego zaobserwować można na wschodnich i południowo-wschodnich wybrzeżach (m.in. Kraj Nadmorski, Władywostok). Obszar ten znajduje się pod wpływem monsunu wschodnioazjatyckiego, co powoduje, iż lato jest zazwyczaj ciepłe, ale wilgotne i deszczowe. Temperatury oscylują w granicach 68°F, ale pojawiają się również bardziej upalne dni. Równie często występują zachmurzenia i opady, które w skali roku sięgają 33.5″. Miesiące zimowe są pogodne, ale mroźne, zazwyczaj od 7°F do 18°F. Śnieg pada często, lecz mało intensywnie, a powstająca cienka pokrywa śnieżna nie utrzymuje się zbyt długo.

Również klimat subarktyczny obejmuje ogromną część Rosji: północ, obszary za kołem podbiegunowym oraz większość azjatyckiej części kraju (m.in. Archangielsk, Kiży, Syberia, Jakuck, Magdan, Kamczatka, Wyspy Kurylskie). Tereny te charakteryzują się chłodnym latem, kiedy to temperatury sięgają zaledwie 50°F - 61°F. Czasami zdarzają się cieplejsze dni, gdzie słupek rtęci sięga 68°F, ale ma to miejsce zazwyczaj w głębi kontynentu. Zimy natomiast trwają bardzo długo i są niezwykle surowe. Zaczynają się już późną jesienią i kończą wczesną wiosną (listopad-marzec), temperatury mogą spadać wtedy do -4°F. Wschodnia Syberia jest jeszcze bardziej mroźna, tamtejsze miejscowości (m.in. Ojmiakon, Wierchojańsk, Tomtor) doświadczają mrozów sięgających nawet -58°F. Opady są średnie (11.8″ - 23.6″) i rozłożone w ciągu całego roku, w okresie zimowym mają postać śniegu, który utrzymuje się przed długie miesiące.

Natomiast północne krańce Rosji oraz wyspy Oceanu Arktycznego (m.in. Ziemia Franciszka Józefa, Nowa Ziemia, Wyspy Nowosyberyjskie) cechuje klimat tundry, gdzie temperatury poniżej 32°F występują nawet do dziesięciu miesięcy w roku. Słupek rtęci osiąga wtedy od 14°F do -4°F, tworząc wieczną zmarzlinę. Mrozów sięgających od -40°F do -22°F doświadczyć można na wyspach północno-wschodniego wybrzeża (np. Wyspa Wrangla) oraz tych leżących bliżej koła podbiegunowego. Opady nie są obfite (około 5.9″ - 11.8″ rocznie) i występują zazwyczaj zimą w postaci śniegu. Lata są łagodne z temperaturą sięgającą do 50°F, dni są wtedy długie, ale często pochmurne. Topniejące śniegi tworzą bagna, jeziora i strumienie. Podobnie jak w klimacie subarktycznym na terenach leżących w pobliżu koła podbiegunowego obserwować można zjawisko nocy i dni polarnych.

Klimat podzwrotnikowy śródziemnomorski charakteryzuje regiony leżące nad Morzem Czarnym (Noworosyjsk, Soczi). Zimowe miesiące są tam nadzwyczaj łagodne, temperatura oscyluje w granicach 50°F, tylko noce bywają nieco chłodniejsze. Latem pogoda dopisuje, jest słonecznie i gorąco, a słupek rtęci wzrasta do 77°F - 86°F. Nawet późną wiosną (maj) i wczesną jesienią (październik) temperatura sięga 68°F. Deszcze występują cały rok, chociaż nasilają się w miesiącach zimowych i wynoszą około 59.1″ rocznie.

Klimat górski cechuje regiony górzyste (m.in. Kaukaz, Ałtaj, Ural), gdzie pogoda uzależniona jest od wysokości danego terenu nad poziomem morza. Im wyżej, tym niższa temperatura i większe opady. Najwyższe partie gór przez cały rok są mroźne i ośnieżone. W górach powszechnym zjawiskiem są silne wiatry, mgły i zachmurzenia. Zmiana temperatury wraz z wysokością powoduje także piętrowy układ roślin.