Kościół Zwiastowania, Jassy

Kościół Zwiastowania Pańskiego to rumuńska cerkiew prawosławna znajdująca się przy ulicy Sulfinei 12 w Iași, w Rumunii. Jest ona poświęcona Zwiastowaniu.

Pierwotny kościół w tym miejscu był drewniany. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1707 r. a więc została zbudowana prawdopodobnie w drugiej połowie XVII wieku. Data ta wynika z wyglądu zachowanych ikon oraz z faktu, że okolica zaczynała się wówczas zaludniać rzemieślnikami i Romami. Pod koniec XVIII w. w dokumentach często wspominano o cerkwi, podkreślając jej znaczenie. W miejscu, gdzie kiedyś stał ołtarz tego kościoła, znajduje się krzyż z inskrypcją. Prawdopodobnie przetrwał on około półtora wieku, stopniowo stając się zbyt mały w stosunku do potrzeb okolicy. W końcu okolicę zasiedlili zamożniejsi ludzie zainteresowani budową większego i ładniejszego kościoła.

Obecny budynek został zbudowany przez Iona Tăutu, wornickiego, i jego żonę Marię w latach 1816-1818; w 1820 r. poświęcił go metropolita Veniamin Costache. Inspiracją dla projektu był kościół we Flămânzi, który w 1813 r. zbudował przyjaciel Tăutu, Theodor Balș. Stary kościół przetrwał do wybuchu w 1821 r. greckiej wojny o niepodległość, która odbiła się echem w Mołdawii; wojska osmańskie splądrowały go i zniszczyły. Świadczy o tym kamień wyryty rumuńską cyrylicą, znajdujący się wzdłuż północnej ściany obecnej budowli. Według historyka N. A. Bogdana, który pisał na przełomie XIX i XX wieku, fundamenty były widoczne jeszcze około czterdziestu lat wcześniej. Inna teoria głosi, że nowy kościół zbudowano dopiero po zniszczeniu starego, być może dlatego, że Tăutu był wdzięczny za uniknięcie egzekucji w czasie przewrotu i za to, że przywiózł wiadomość, iż w Mołdawii będą odtąd rządzić książęta rodzimi, a nie fanarioccy.

Charakterystyczną cechą nowego kościoła jest jego duża i prawie okrągła nawa oraz mały przedsionek. W kościele znajduje się olejny portret Tăutu w orientalnym stroju i Marii w stylu zachodnim. Inny obraz, znajdujący się w przedsionku, zamówiony przez siostrę Tăutu i wykonany w 1829 r. przedstawia część XVIII-wiecznego Iași w panoramie. W latach 50. XIX w. przebudowano dach, a w 1875 r. wyremontowano foyer. Ikonostas został wyrzeźbiony w dębie i lipie w latach 1858-1860, a następnie pokryty złotem i srebrnymi liśćmi. Malowidło freskowe pochodzi z 1859 roku. W XIX i na początku XX wieku cerkiew miała kilku zamożnych darczyńców, wśród nich Mihaila Kogălniceanu, Teodora Pallady'ego i księcia Rumunii Karola I. Posiadał on domy, ziemię, pieniądze i cenne przedmioty liturgiczne. Biskup Meletie Stavropoleos podarował pięć domów dla duchowieństwa i pracowników. Z dochodów z nieruchomości parafia była w stanie opłacić kierownika chóru i solistów. W latach 1975-1977 przeprowadzono remonty, a w latach 1978-1979 odmalowano ściany. W 1980 r. metropolita Teoktyst Arăpașu po raz drugi pobłogosławił kościół.

Kościół został wpisany na listę zabytków przez rumuńskie Ministerstwo Kultury i Religii.