Biegus krzywodzioby

Morfologia

Długość całego ciała wynosi ok. 18–23 cm, sam ogon ma natomiast długość 5 cm. Rozpiętość skrzydeł zawiera się w zakresie 38–46 cm, zaś złożone skrzydło ma ok. 12–13,7 cm. Waga przeciętnego osobnika oscyluje w pobliżu wartości 50 g, ale może wahać się od 44 do 117 g.

Poza okresem godowym, górne partie ciała biegusa krzywodziobego mają szarą barwę. Upierzenie dolnych fragmentów, łącznie z kuprem, jest białe i widoczne podczas lotu ptaka. Biała linia na bocznej części głowy ciągnie się od dzioba do obszaru za okiem. Nogi ciemne, dziób długi i zakrzywiony. W szacie godowej upierzenie biegusa krzywodziobego przybiera efektowny, głęboki kasztanowy odcień w dolnych partiach ciała, a skrzydła pokrywają się plamkami w kolorach ciemnoczerwonym, czarnym i szarym. Upierzenie młodych osobników jest szarobrązowe z łuskowatym wzorem i kremowym zabarwieniem w przedniej części ciała.

Środowisko

Biegus krzywodzioby w okresie rozrodczym zamieszkuje tundrę. Często wybiera obszary bagniste lub podmokłe i wybrzeża wód słodkich. Zimą przebywa na przybrzeżnych równinach błotnych lub piaszczystych terytoriach, na mokradłach słonych oraz w pobliżu ujść rzek.

Zasięg występowania

Występuje na północnej Syberii od półwyspu Jamał do Zatoki Koluczyńskiej (północny Półwysep Czukocki). Zimuje na obszarze od Afryki subsaharyjskiej przez Bliski Wschód i Azję (południe i południowy wschód) do Australazji. W zachodniej części Palearktyki biegus krzywodzioby porusza się trzema szlakami migracyjnymi: przez wybrzeża zachodniej Europy do zachodniej Afryki, ze wschodniej Europy przez Morze Czarne i Tunezję na zachód Afryki lub przez Morze Czarne, Morze Kaspijskie, Środkowy Wschód i jeziora doliny ryftowej do południowej i wschodniej części Afryki. Wielu przedstawicieli tego gatunku zimuje w południowych Indiach i na Sri Lance oraz w Australii. Sporadycznie zalatuje do Ameryki Północnej.

Pożywienie

Biegus krzywodzioby żywi się drobnymi skorupiakami (np. krewetkami), owadami, poczwarkami, larwami, pijawkami, ślimakami oraz małżami. Okazjonalnie spożywa pokarmy pochodzenia roślinnego. Za pomocą swojego długiego dzioba poszukuje pożywienia na brzegach płytkich wód lub w błocie.

Tryb życia i zachowanie

Gatunek prowadzi stadny tryb życia. Łączy się w duże grupy z innymi ptakami brodzącymi (np. z biegusem zmiennym). Schronienia poszukuje na kamienistych lub piaszczystych plażach, mierzejach i wysepkach.

Długość życia: większość biegusów krzywodziobych chwytanych na terenie Australii ma ok. 3–5 lat, najstarszy znany osobnik dożył 19 lat.

Głos

Opisywany jako czyste, miękkie trele djurri, jrjuritit, dirit lub chirrip, chirrup, chirririp albo churrup podczas lotu.

Okres godowy

Toki: samiec podąża za potencjalną partnerką, kiedy szuka ona pożywienia, co jakiś czas śpiewając. Poprzez ściganie samicy w długich lotach nisko nad ziemią, biegus krzywodzioby demonstruje swoją prędkość i zręczność.

Gniazdo: zagłębienie ukryte w trawie i wysłane porostami, budowane wyłącznie przez samice łączące się w tym celu w grupy w okresie od czerwca do lipca. Zdarza się, że od dwóch do sześciu samic gniazduje blisko siebie, co służy ułatwieniu współpracy w przypadku konieczności obrony przed drapieżnikami.

Okres lęgowy

Jaja: w ciągu roku (czerwiec-lipiec) wyprowadzany jest jeden lęg, składający się najczęściej z czterech jaj o stożkowatym kształcie i zielonkawoszarej barwie z ciemnymi plamami.

Wysiadywanie: jaja wysiadywane przez 19–20 dni wyłącznie przez samice.

Pisklęta: uzyskują lotność po 14–16 dniach.

Status i ochrona

Od 2015 roku Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) klasyfikuje biegusa krzywodziobego jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened), wcześniej zaliczała go do gatunków najmniejszej troski (LC, Least Concern).

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej.