Jaskólniki

Rybitwy rzeczne to fascynująca podrodzina ptaków z rodziny jaskółkowatych, znana naukowo jako Hirundinidae. Ta unikalna grupa, nazwana Pseudochelidoninae, obejmuje dwa gatunki: afrykańską rybitwę rzeczną (Pseudochelidon eurystomina), występującą w Kongo i Gabonie, oraz białooką rybitwę rzeczną (Pseudochelidon sirintarae) z Tajlandii. Średniej wielkości, głównie czarne jaskółki wyróżniają się silnymi nogami, solidnymi dziobami oraz preferencją spędzania czasu na ziemi.

Afrykańska rybitwa rzeczna gniazduje na piaszczystych wyspach wzdłuż rzek, natomiast nawyki lęgowe białookiej rybitwy rzecznej pozostają nieznane. Początkowo błędnie uznana za zimorodka, afrykańska rybitwa rzeczna została ostatecznie zidentyfikowana jako bliski krewny jaskółek i rybitw, co doprowadziło do klasyfikacji w osobnej podrodzinie. Białooka rybitwa rzeczna, odkryta w 1968 roku, jest czasami umieszczana w osobnym rodzaju, Eurochelidon. Oba gatunki posiadają unikalne cechy sugerujące, że wcześnie odłączyły się od głównej linii ewolucyjnej jaskółek, co może czynić je najbardziej pierwotnymi jaskółkami. Gnieżdżą się w norach i polują na owady w locie.

Afrykańska rybitwa rzeczna występuje na ograniczonym obszarze w Afryce, natomiast tereny lęgowe białookiej rybitwy rzecznej są wciąż nieznane, co rodzi pytania o jej wzorce migracyjne. Gatunek z Afryki gnieździ się wzdłuż rzek Kongo i Ubangi, a na zimę migruje do nadmorskich sawann. Z kolei białooka rybitwa rzeczna, znana jedynie z Tajlandii, może być wymarła, choć możliwe obserwacje miały miejsce jeszcze w 2004 roku.

Oba gatunki różnią się pod względem zachowań lęgowych, siedlisk i rozmieszczenia. Afrykańska rybitwa rzeczna tworzy duże kolonie wzdłuż rzek, natomiast nawyki gniazdowania białookiej rybitwy rzecznej są wciąż niejasne. Oba gatunki żywią się owadami i mają charakterystyczne wzorce lotu. Białooka rybitwa rzeczna jest zagrożona utratą siedlisk, odłowem oraz spadkiem liczebności populacji zimowych.

Białooka rybitwa rzeczna jest krytycznie zagrożona, a jej przetrwanie jest niepewne. Status populacji afrykańskiej rybitwy rzecznej jest mniej jasny, jednak również narażona jest na zagrożenia związane z odłowem oraz utratą siedlisk. Potrzebne są kompleksowe badania, aby określić aktualny stan obu gatunków i opracować strategie ochrony tych unikalnych ptaków.