Wade's Causeway, North York Moors

Wade's Causeway to wijący się, liniowy zabytek liczący do 6000 lat, znajdujący się w parku narodowym North York Moors w North Yorkshire w Anglii. Nazwa może odnosić się zarówno do planowanego zabytku o numerze 1004876 - odcinka kamiennej drogi o długości nieco ponad 1 mili na Wheeldale Moor, jak i do postulowanego przedłużenia tej struktury, obejmującego starożytne zabytki o numerach 1004108 i 1004104, rozciągającego się na północ i południe na odległość do 25 mil. Widoczny przebieg na Wheeldale Moor składa się z nasypu z ziemi, torfu, żwiru i luźnych kamyków o wysokości 0,7 metra i szerokości od 4 do 7 metrów. Łagodnie wygięty nasyp jest przykryty nieutwardzonymi i luźno przylegającymi do siebie płytami chodnikowymi. Jego pierwotna forma jest niepewna, ponieważ uległ on wpływom atmosferycznym i uszkodzeniom spowodowanym przez człowieka.

Od kilkuset lat, a być może nawet od ponad tysiąca lat, budowla ta jest przedmiotem folkloru w okolicy. Powszechnie przypisywano jej budowę olbrzymowi znanemu jako Wade, postaci z mitologii germańskiej lub nordyckiej. W latach dwudziestych XVII wieku grobla została wspomniana w opublikowanym tekście i stała się znana poza okolicą. W ciągu kilku lat stała się obiektem zainteresowania antykwariuszy, którzy odwiedzali to miejsce i wymieniali się komentarzami na temat jego prawdopodobnej historyczności. Zinterpretowali oni budowlę jako groblę przecinającą bagnisty teren, przypisując jej budowę rzymskim wojskowym, które to wyjaśnienie nie było kwestionowane przez cały XVIII i XIX wiek.

Odcinek grobli na Wheeldale Moor został oczyszczony z roślinności i odkopany na początku XX wieku przez miejscowego leśniczego zainteresowanego archeologią. Historyk Ivan Margary zgodził się z jego identyfikacją jako drogi rzymskiej i nadał mu numer katalogowy 81b w pierwszym wydaniu książki "Roman Roads In Britain". W latach 50. i 60. XX w. archeolog Raymond Hayes prowadził dalsze wykopaliska i badania grobli, częściowo finansowane przez Council for British Archaeology. Wyniki jego badań, w których stwierdził, że struktura ta jest drogą rzymską, zostały opublikowane w 1964 r. przez Scarborough Archaeological and Historical Society.

Pod koniec XX i na początku XXI wieku naukowcy zakwestionowali jego identyfikację jako drogi rzymskiej i zaproponowali alternatywne interpretacje jego przeznaczenia i daty budowy. Współzarządzający zabytkiem, English Heritage, w 2012 r. zaproponował kilka kierunków badań, które mogą być wykorzystane do rozstrzygnięcia niektórych z pytań dotyczących pochodzenia i użytkowania zabytku.